اهمیت تامین زیرساخت برای صنایع مادر معدنی
در ۴۰ سال گذشته شاهد رشد ظرفیت‌های تولید در بخش معدن و صنایع معدنی بوده‌ایم.
به گواه آمار در این سال‌ها سنگ آهن، فولاد و مس بیشترین رشد تولید را به ثبت رسانده‌اند. طی این سال‌ها باوجود مشکلات تحریم و جنگ تحمیلی، طرح‌های عظیم و متفاوتی به سرانجام رسیده و اشتغال بالایی در این حوزه ایجاد شده است. به‌علاوه اینکه نمی‌توان از تاثیر صادرات معدنی در آمار صادرات غیرنفتی ایران گذشت. یکی از مواردی که معدنکاران از آن گله دارند، افزایش هزینه حمل‌ونقل محصولات معدنی است. در مقابل برخی بر اهمیت مکان‌یابی درست کارخانه و توسعه فعالیت معدنی تاکید می‌کنند. کارشناسان برای کاهش هزینه معدنکاری بر توسعه زیرساخت‌ها ازجمله جاده‌ها، ریل، بنادر، ناوگان حمل‌ونقل و… تاکید می‌کنند. آنها فراهم کردن این زیرساخت‌ها را وظیفه دولتمردان دانسته و باور دارند که برای کاهش هزینه معدنکاری، دولت وظیفه کلیدی دارد و آن تامین زیرساخت‌های توسعه از جمله زیرساخت حمل‌ونقل برای صنایع مادر معدنی است. روزنامه صمت درباره اهمیت مکان‌یابی در بخش معدن و تامین زیرساخت‌های حمل‌ونقل با کارشناسان گفت‌وگو کرده که در زیر می‌خوانید.
دسترسی سریع به بازار هدف
رامین انتظاری، کارشناس ارشد استخراج معادن با اشاره به اهمیت فروش محصولات معدنی در رشد اقتصادی هر کشوری به صمت گفت: یکی از عوامل بسیار حیاتی در ساختار اقتصادی هر کشوری دسترسی آسان، سریع و کم‌هزینه محصولات معدنی به بازارهای هدف و در نهایت رسیدن به هدف اصلی یعنی فروش است. او ادامه داد: برای موفقیت در این روند مکان‌یابی دقیق با در نظر گرفتن تمامی جوانب بدیهی و در مواردی بسیار حساس است.
هزینه‌های زیاد حمل‌ونقل
این کارشناس ارشد استخراج معادن با اشاره به افزایش هزینه حمل محصولات معدنی در کشور اظهار کرد: هزینه حمل یک محصول برای رسیدن به بازار هدف گاهی تا ۲ برابر نرخ خود کالا تمام می‌شود، به همین دلیل در پروژه‌های بزرگ اقتصادی مبحث مکان‌یابی بسیار کلیدی است و گاهی تا ۳ برابر زمان طراحی پروژه زمان لازم است تا مکان بهینه با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها پیدا و عملیات اجرایی آغاز شود. او با اشاره به عوامل موثر در مکان‌یابی یک پروژه اظهار کرد: دسترسی آسان به خطوط مواصلاتی و منابع انرژی ارزان و در دسترس ازجمله عوامل اصلی در مکان‌یابی یک پروژه هستند.
انتظاری درباره اهمیت تامین زیرساخت‌ها برای توسعه بخش معدن گفت: در بخش معدن باید زیرساخت‌های لازم از جمله جاده‌های مواصلاتی و ترانزیتی، راه‌آهن و بنادر با ظرفیت‌های بالای بارگیری و تخلیه مواد معدنی و عمق کافی برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ‌تر موردتوجه باشد.
شکوفایی صادرات
این کارشناس ارشد استخراج معادن در پاسخ به این سوال که برای توسعه زیرساخت‌ها چه اقدامات بنیادینی باید انجام شود، اظهار کرد: گسترش ترانزیت جاده‌ای، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، تامین و تولید واگن‌های باری داخلی، گسترش شبکه ریلی کشور و… ازجمله مواردی است که باید با عزم جدی دولت موردتوجه قرار گیرد. انتظاری تاکید کرد: شکوفایی بخش معدن با تاکید بر توان داخلی و برطرف کردن نواقص زیرساختی کشور قابل‌تحقق است. به‌طور خاص می‌توان به مشکلات تامین ماشین‌آلات معدنی اشاره کرد که ازسوی شرکت‌های بزرگ مانند هپکو، ماشین‌سازی اراک، ماشین‌سازی تبریز قابل‌حل است. البته تامین زیرساخت ریلی هم به اندازه ماشین‌آلات اهمیت دارد.
اهمیت تقویت صنایع مادر
محمدحسین سادات حسینی‌خواجویی، تحلیلگر ارشد حوزه صنعت و معدن با اشاره به اینکه درحال‌حاضر اقتصاد کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند تقویت صنایع مادر است به صمت گفت: بی‌توجهی به نیازمندی‌های بدیهی و سطحی صنایع مادر ازجمله بخش معدن در بلندمدت آسیب‌های غیرقابل جبرانی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند. این تحلیلگر ارشد حوزه صنعت و معدن با ابراز تاسف از افزایش صعودی هزینه‌های بخش معدن گفت: متاسفانه افزایش افسارگسیخته هزینه‌های لجستیکی در بخش معدن بسیاری از معادن را از تمرکز بر هدف نهایی دور کرده است. امروز تامین نیاز اساسی معادن به یک هدف دست‌نیافتنی برای معدنکاران و اغلب صنایع مادر در این حوزه تبدیل شده است. حسینی تصریح کرد: ضعف توسعه سیستم حمل‌ونقل کشور و ضعف فضای رقابتی در این حوزه موجب چند برابر شدن هزینه‌ها شده و این امر خود عاملی در افزایش هزینه‌های لجستیکی به‌شمار می‌رود.
پیمان‌سپاری لجستیکی اینترنتی
این تحلیلگر ارشد حوزه صنعت و معدن در پاسخ به این سوال که راهکار حل این مشکل چیست، تصریح کرد: همان‌گونه که در سال‌های اخیر تجارب خوبی در حوزه حمل‌ونقل اینترنتی به‌دست آمده، پیمان‌سپاری لجستیکی اینترنتی نیز می‌تواند به‌عنوان اصلی‌ترین راهکار در نظر گرفته شود. در این روند، فضا برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی به موضوع لجستیک آماده و در عین حال امری نوآورانه و اقتصادی است. حسینی با اشاره به نقش سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در این زمینه تصریح کرد: شرکت‌های بزرگ می‌توانند این راهکار را به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های خود موردمطالعه و برنامه‌ریزی قرار دهند. ارائه‌دهندگان خدمات لجستیکی در واقع شخص ثالث و شرکت‌هایی هستند که خدمات برون‌سپاری را انجام می‌دهند. اگر آنها بتوانند از شبکه‌های برخط استفاده کنند، شاهد شکل‌گیری فضای رقابتی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش اشتغال در حوزه‌های مختلف ازجمله معدن خواهیم بود. از طرفی این امر تاثیر بسزایی در سازماندهی شبکه حمل‌ونقل کشور خواهد گذاشت. این تحلیلگر ارشد حوزه صنعت و معدن تاکید کرد: وسعت فعالیت کسب‌وکارهای اینترنتی می‌تواند در دوران پساتحریم در قالب همکاری با شرکای خارجی به آن سوی مرزها هم کشیده شود.
سخن پایانی…
گاهی هزینه حمل‌ونقل محصولات معدنی آنقدر زیاد است که موضوع مکان‌یابی به دغدغه اصلی فعالان معدنی تبدیل می‌شود؛ از همین رو برای کاهش هزینه‌های معدنکاری به زیرساخت‌هایی قوی نیازمندیم. توسعه جاده‌ها، ریل، بنادر، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و… ازجمله مواردی هستند که باید برای تحقق توسعه معدنی موردتوجه قرار گیرند. به‌باور کارشناسان بی‌توجهی به نیازمندی‌های بدیهی و سطحی صنایع مادر ازجمله بخش معدن در بلندمدت آسیب‌های غیرقابل جبرانی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند. آنها باور دارند ضعف توسعه سیستم حمل‌ونقل کشور و ضعف فضای رقابتی گاهی منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود و طرح را از توجیه اقتصادی خارج می‌کند. آنها به‌عنوان راهکار ضمن تاکید بر نقش دولت در توسعه زیرساخت‌ها، بر نقش سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در قالب پیمان‌سپاری لجستیکی اینترنتی تاکید دارند. وسعت فعالیت این نوع کسب‌وکارها می‌تواند در دوران پساتحریم در قالب همکاری با شرکای خارجی به آن سوی مرزها هم کشیده شود.
سخن پایانی…
گاهی هزینه حمل‌ونقل محصولات معدنی آنقدر زیاد است که موضوع مکان‌یابی به دغدغه اصلی فعالان معدنی تبدیل می‌شود؛ از همین رو برای کاهش هزینه‌های معدنکاری به زیرساخت‌هایی قوی نیازمندیم. توسعه جاده‌ها، ریل، بنادر، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و… ازجمله مواردی هستند که باید برای تحقق توسعه معدنی موردتوجه قرار گیرند. به‌باور کارشناسان بی‌توجهی به نیازمندی‌های بدیهی و سطحی صنایع مادر ازجمله بخش معدن در بلندمدت آسیب‌های غیرقابل جبرانی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند. آنها باور دارند ضعف توسعه سیستم حمل‌ونقل کشور و ضعف فضای رقابتی گاهی منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود و طرح را از توجیه اقتصادی خارج می‌کند. آنها به‌عنوان راهکار ضمن تاکید بر نقش دولت در توسعه زیرساخت‌ها، بر نقش سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در قالب پیمان‌سپاری لجستیکی اینترنتی تاکید دارند. وسعت فعالیت این نوع کسب‌وکارها می‌تواند در دوران پساتحریم در قالب همکاری با شرکای خارجی به آن سوی مرزها هم کشیده شود.