بازگشت باشکوه زغال‌سنگ

زغال‌سنگ، یکی از قدیمی‌ترین محصولات معدنی جهان است که البته در سال‌های گذشته مورد بی‌اعتنایی کشورهای معدنی قرار گرفته و در حال از دست دادن سطح تولیدات خود در سال‌های گذشته بوده است؛

چراکه همه به این نتیجه رسیده‌اند که عصر زغال‌سنگ به اتمام رسیده و باید به سمت انرژی‌های نو حرکت کرد. در این میان، یک شرکت بزرگ جهانی از راه می‌رسد و اعلام می‌کند قصد دارد سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی روی ذخایر این محصول معدنی انجام دهد. گلنکور، در نخستین گزارش توسعه پایدار خود که در ارتباط با تغییرات آب‌وهوا انتشار یافت، اینگونه تحلیل کرد که با وجود رشد سریع استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، زغال‌سنگ همچنان مهم‌ترین سوخت در سبد انرژی جهان باقی خواهد ماند. به گزارش وب‌سایت تخصصی ماینینگ، غول معدنکاری و محصولات معدنی سوئیسی اعلام کرد انتظار دارد تقاضای زغال‌سنگ جهان تا سال ۲۰۳۰م حدود ۷درصد رشد داشته باشد. با این رشد، میزان تقاضای زغال‌سنگ جهان به ۶ میلیارد تن خواهد رسید. این در حالی است که تقاضای این محصول معدنی در سال ۲۰۱۳م، معادل ۵/۶ میلیارد تن بود. براساس گزارش شرکت گلنکور، مهم‌ترین عامل رشد تقاضای زغال‌سنگ، بازارهای نوظهور خواهد بود؛ بازارهای نوظهوری مانند هند، روسیه و برزیل که به دنبال ساخت نیروگاه‌های تولید برق ارزان‌قیمت و زغال‌سنگی هستند. تقاضای کل در دوره مورد مطالعه به ۱۹ تا ۲۱میلیارد تن خواهد رسید و برای تامین این تقاضا در سال‌های آینده نیاز است تا هر سال بین ۵۰۰ میلیون تا یک‌میلیارد تن ظرفیت صادرات زغال‌سنگ به میزان صادراتی کنونی این شرکت اضافه شود.

زغال‌سنگ، همچنان مهم‌ترین سوخت
رشد مصرف زغال‌سنگ به معنای آن نیست که سایر انرژی‌های تجدیدپذیر آینده درخشانی پیش روی خود نمی‌بینند. در حالی که نرخ رشد تقاضای زغال‌سنگ در سال‌های آینده، ۷ درصد برآورد می‌شود، انتظار می‌رود تقاضای منابع سوختی غیرفسیلی تا سال ۲۰۳۰م، ۵۳درصد افزایش یابد. با وجود این رشد شتابان در تقاضای انرژی‌های تجدیدپذیر، زغال‌سنگ در سال ۲۰۳۰م همچنان مهم‌ترین روش تولید انرژی برق باقی خواهد ماند. در آن سال، همانطور که پیش از این عنوان شد، مصرف زغال‌سنگ به ۶میلیارد تن خواهد رسید و تولید انرژی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر معادل سوزاندن ۵/۴۷میلیارد تن زغال‌سنگ خواهد بود. تجارت خارجی و فرامرزی زغال‌سنگ همچنین به این دلیل پیش‌بینی می‌شود افزایش یابد که تقاضای صنایع مصرف‌کننده این محصول معدنی در حال افزایش است. تقاضای صنایع فولاد، سیمان و صنایع شیمیایی برای زغال‌سنگ تا سال ۲۰۳۰م به ۱/۴۸میلیارد تن در هر سال خواهد رسید. این در حالی است که تقاضای این صنایع برای زغال‌سنگ، در حال حاضر ۱/۲۳میلیارد دلار است.

آینده زغال‌سنگ در دستان اقیانوسیه و اروپا
در سال‌های آینده، ۲منطقه جهان بیش از بقیه بر افزایش تقاضای زغال‌سنگ اثر خواهند داشت: اقیانوسیه و اروپا. کشورهای منطقه اقیانوسیه به دلیل تولید ناکافی زغال‌سنگ، به این محصول معدنی نیاز خواهد داشت و کشورهای اروپایی هم به‌دلیل حذف یارانه تولید زغال‌سنگ، مجبور خواهند بود نیاز خود را به وسیله واردات تامین کنند. این موضوع به معنای آن است که اگر سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در معادن زغال‌سنگ انجام نشود و دولت‌ها هم همچنان به محدود کردن تولیدات این محصول معدنی اقدام کنند، تولیدات جهانی زغال‌سنگ تا ۱۵سال آینده به نصف مقدار کنونی کاهش خواهد یافت. گلنکور که در حال حاضر، ۱۳۱ میلیون تن زغال‌سنگ در معادن استرالیا، کلمبیا و افریقای جنوبی خود تولید می‌کند، عنوان کرده معادن کنونی آن بدون سرمایه‌گذاری‌های جدید تا سال ۲۰۳۵م مستهلک خواهند شد. درآمدهای گلنکور از محل فروش زغال‌سنگ به ۲۳درصد از کل درآمدهایش می‌رسد و پس از مس (با ۲۵درصد) در جایگاه دوم قرار می‌گیرد. درآمدهای ناشی از بازاریابی و فعالیت‌های تجاری این غول سوئیسی در بخش‌های فلزی و انرژی هم ۲۳ درصد از درآمدهای آن را ایجاد می‌کنند.

فرصت‌طلبی «گلنکور»
گلنکور در حالی برای افزایش سرمایه‌گذاری چشمگیر روی طرح‌های زغال‌سنگی خود برنامه‌ریزی می‌کند که ضمن کاهش قابل توجه قیمت این محصول در سال‌های گذشته، بسیاری از کشورهای جهان هم در حال کاهش تولیدات خود هستند. به گزارش صمت، زغال‌سنگ به‌طور کل، ۲ مشکل اساسی برای کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده خود ایجاد می‌کند: حوادث و تلفات معدنی و آلودگی هوا. چین و ترکیه به‌عنوان ۲ تولیدکننده بزرگ زغال‌سنگ جهان، هر سال در معادن خود دچار حوادث معدنی مختلفی می‌شوند. به همین دلیل نه تنها افزایش تولید زغال‌سنگ در این کشورها با مخالفت شهروندان و بسیاری از گروه‌های اجتماع روبه‌رو می‌شود، بلکه فشار برای کاهش تولید هم وجود دارد. در این میان، گلنکور با اعلام اینکه توانسته از سال ۲۰۱۳م به بعد، ۶۲ درصد از تلفات نیروهای انسانی خود را کاهش دهد، قدم در راه افزایش تولیدات خود می‌گذارد. مسئله آلودگی هم باعث شده تا کشوری مانند چین شروع به تعطیل و تخریب کردن نیروگاه‌های زغال‌سنگی خود کند و امریکا هم بر تولید و مصرف آن نظارت دقیقی به خرج بدهد. این روندهای جهان سبب شده به سرعت مازاد عرضه در بازارهای جهانی از بین برود و همانطور که گلنکور پیش‌بینی می‌کند، در صورت ادامه چنین وضعیتی، عرضه جهانی زغال‌سنگ تا ۱۵ سال آینده به نصف برسد؛ آن هم در حالی که تقاضای آن همچنان با رشدی کند در حال افزایش است.

مقالات مرتبط