دانمارک، کشوری است که پیش از هر چیز، نام وایکینگ‌ها و دزدان دریایی را به یاد شنونده می‌اندازد. در سالیان گذشته هم آنها با فرهنگ جمعی توانسته‌اند در بین سالم‌ترین اقتصادهای جهان قرار گرفته و راضی‌ترین شهروندان را داشته باشند. با این حال، دانمارک در تلاش است تا آینده‌ای معدنی هم به‌دست بیاورد.
به گزارش سازمان زمین‌شناسی امریکا، نه معدنکاری و نه صنایع معدنی، تاکنون نقشی اساسی در اقتصاد دانمارک ایفا نکرده است. منابع معدنی این کشور محدود بوده و تنها مواد معدنی صنعتی و سوخت‌های زیرزمینی در آن دیده می‌شود. یکی از سوخت‌ها پیت است. پیت، برگ و مواد گیاهی پوسیده و قدیمی است که در باتلاق‌ها و مرداب‌ها یافت می‌شود و به عنوان کود و سوخت به کار می‌رود. حال به تازگی سفیر دانمارک به همراه هیاتی از برخی واحدهای صنعتی معدنی کشور بازدید کرده و به دنبال برخی فرصت‌های خاص و ناب معدنی است. به همین بهانه نگاهی به اقتصاد این کشور و برخی ظرفیت‌ها و مزیت‌های معدنی آن می‌اندازیم.
اقتصاد دانمارک
اقتصاد صنعتی دانمارک بر محصولات خام وارداتی و تجارت خارجی برای بقای خود وابسته است. دانمارک موقعیت فوق‌العاده‌ای برای تجارت دریایی دارد و در مسیر دریای بالتیک، دریای شمال و تنگه اسکاگراک قرار گرفته است. این کشور یکی از اعضای اتحادیه اروپا بوده و از سال ۲۰۱۰م به پیمان تجارت آزاد این اتحادیه ملحق شده است. براساس قانون کشور دانمارک، امکان مالکیت و بهره‌برداری بخش خصوصی از منابع زیرزمینی وجود دارد. با این حال، قوانین جزئی‌تر و تفصیلی بهره‌برداری و تولید محصولات معدنی به‌طور مجزا در هر کدام از بخش‌های سیاسی این کشور توسعه یافته‌اند. به طور کلی، قوانین معدنی این کشور شباهت بسیاری با قوانین سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد. حدود دوسوم تجارت خارجی دانمارک با کشورهای اروپایی است. در حال حاضر حدود ۷۱درصد از مبادلات تجاری این کشور با کشورهای این اتحادیه است و نروژ هم ۵درصد دیگر را به خود اختصاص داده است. آلمان و سوئد بزرگترین شرکای تجاری این کشور به شمار می‌روند. در سال‌های گذشته، همچنین چین چهارمین تامین‌کننده محصولات مختلف دانمارک بوده و ایالات‌متحده هم بزرگترین شریک تجاری غیراروپایی این کشور است. صادرات امریکا به دانمارک که به ۲/۱میلیارد دلار افزون می‌شود، شامل فلزات غیرآهنی، مواد اولیه معدنی، محصولات نفتی، تجهیزات حفاری و میدان‌های گازی و همچنین ماشین‌های خاکبرداری است (محصولات براساس ارزش دلاری آنها مرتب شده‌اند). با این حال، صادرات محصولات دانمارکی تاییدکننده آن است که استراتژی صنعتی آنها در واردات مواد خام و تبدیل آنها به محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر است. بسیاری از صنایع در حال فعالیت آنها هم صنایع پایین‌دستی معدنی است. به‌عنوان مثال، صادرات کانادا به امریکا شامل محصولات فلزی نهایی به جز فولاد، تولیدات آهنی و فولادی، محصولات نفتی و همچنین بوکسیت و آلومینیوم است.
تولیدات معدنی دانمارک
دانمارک فاقد ذخایر قابل استخراج فلزی است. با این حال، ذخایر غیرفلزی به نسبت متنوعی (البته نه در مقادیر بالا) در این کشور دیده می‌شود. از این ذخایر غیرفلزی می‌توان به گچ، خاک‌های معدنی (به‌ویژه بنتونیت و کائولین)، آهک، پیت، نمک و چند نوع سنگ اشاره کرد. دانمارک، یگانه تولیدکننده اقتصادی «مولر» است که از ترکیب دیاتومیت و خاک‌های بلوری به‌دست می‌آید و یکی از اجزای مهم آجرهای عایق‌بندی به‌شمار می‌آید. تولید گاز طبیعی و نفت از نواحی دانمارک و دریای شمال همچنان ادامه دارد. این محصولات، ارزشمندترین مواد زیرزمینی تولیدی این کشور است. با این حال، تولید نفت این کشور هم از زمانی که ذخایر آن کاهش یافته، افول کرده است. تولید نفت دانمارک در یک دهه گذشته به طور مستمر کاهش یافته و حدود ۳۰درصد کمتر از سطوح گذشته خود است. بیشتر صنایع معدنی دانمارک از سوی بخش خصوصی اداره می‌شوند. این صنایع همانطور که گفته شد، برای تولیدات خود متکی به مواد اولیه وارداتی هستند. در این بین، سیمان نقش پررنگی دارد. سیمان یکی از مهم‌ترین تولیدات معدنی دانمارک است. آلبورگ و اف‌ال‌اسمیت، ۲ نام شناخته شده سیمان این کشور را تشکیل می‌دهند. با این حال و با وجود ذخایر قابل قبول مواد خام تولید سیمان در دانمارک، این کشور برای صادرات خود اقدام به ساخت کارخانه در کشورهای هدف می‌کند. فناوری کارخانه‌های سیمان این کشور در سطح کشورهای برتر جهان قرار است و با به اشتراک‌گذاری دانش خود با دیگر کشورها توانسته در بسیاری از نقاط جهان، کارخانه‌های خود را دایر کند.
امید به گرینلند
آینده معدنی دانمارک تا حدی در دستان گرینلند خودمختار است؛ سرزمینی که از سال ۲۰۰۸م به بعد، اخبار گنج‌های زیرزمینی آن انتشار یافته است. در این سال، مرکز زمین‌شناسی امریکا از ذخایر نفت و گاز فراوان گرینلند پرده برداشت. پس از انتشار گزارش این سازمان بود که حمایت‌های سیاسی مختلفی از توسعه صنعت معدنکاری ملی گرینلند انجام شد. به‌تدریج اکتشاف‌های دیگری برای یافتن ذخایر معدنی مختلف انجام و مشخص شد که گرینلند، موهبت‌های معدنی زیادی از سنگ‌آهن، مس، روی، سرب، اورانیوم، فلورید، طلا، یاقوت و عناصر نادر خاکی (مورد استفاده در برخی صنایع مانند تولید تلفن همراه، پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی) دارد. کشف این منابع باعث شد که تمام احزاب سیاسی اصلی گرینلند به اتفاق آرا از توسعه صنعت معدن این کشور حمایت کنند، صنعتی که می‌تواند باعث درآمدهای زیادی برای دولت و ساکنان محلی شود، وضعیت اشتغال را بهبود دهد، استقلال مالی را تقویت کند و اقتصاد در حال رکود گرینلند را رونق بخشد. با این حال، سخنانی مانند این موضوع که فعالیت‌های معدنی منجر به افزایش دمای قطب و ذوب شدن ذخایر یخ و یخچال‌های طبیعی این کشور می‌شود، باعث شد که وحدت عقیده شهروندان گرینلند از بین برود. در حال حاضر و با توجه این اختلاف‌ها و خودمختاری گرینلند از دانمارک (در سال‌های گذشته)، تنها راه این کشور برای معدنی شدن، همکاری با کشورهای دیگر جهان و به اشتراک‌گذاری دانش و فناوری‌های نوین خود است.
