دولت یازدهم در مدت یک سال گذشته در حوزه صنایع معدنی چه در بخش فلزی و چه در بخش غیرفلزی آن به دستاوردهای قابلتوجهی رسیده است.
در صنایع فلزی بهویژه در زنجیره فولاد طرحهای مهمی به سرانجام رسیدهاند و شاهد هستیم که با عملکرد دولت این زنجیره روز به روز در حال تکمیل شدن است. در حوزه صنایع معدنی غیرفلزی با وجود رکود بر بازار و مسکن این حوزه نیز توانسته به رشد تولید و صادرات قابل توجهی نسبت به سالهای قبل برسد.
صنایع معدنی فلزی
حوزه صنایع معدنی فلزی در دولت یازدهم بهویژه در تکمیل زنجیره فولاد توانسته گامهای مهمی بردارد. درباره پروژههای فلزی که در مدت یک سال گذشته راهاندازی شده است، میکاییل عظیمی، مدیرکل دفتر صنایع معدنی فلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفتوگو با صمت عنوان کرد: یکی از طرحهای مهمی که در امسال به بهرهبرداری رسید، طرحهای توسعهای گندلهسازی سنگان بود که بهعنوان نخستین واحد گندلهسازی در شرق کشور به ظرفیت تولید ۵میلیون تن به بهرهبرداری رسید. عظیمی ادامه داد: یکی از طرحهایی که در امسال به بهرهبرداری رسید، طرح فولاد شادگان بود. کارخانه آهناسفنجی فولاد شادگان به روش ایرانی پرد (PERED) در شادگان افتتاح شد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: کارخانه فولاد شادگان در بخش نخست ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار تن آهناسفنجی و یک میلیون تن فولادسازی را دارد. در افق ۱۴۰۴ و در فازهای بعدی کارخانه قرار است زیرساختهای لازم برای این کارخانه برای افزایش ظرفیت تا ۴میلیون تن شمش فولاد در نظر گرفته شود. با آغاز تولید آهناسفنجی با فناوری (PERED) ایران به جمع ۵ کشور صاحب امتیاز فناوری تولید آهناسفنجی در جهان خواهد پیوست. مدیرکل دفتر صنایع معدنی فلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: همچنین در دولت یازدهم کوره شماره ۲ ذوب فولاد خراسان با ظرفیت کامل بارگذاری شد؛ ظرفیت فولادسازی شماره ۲ این مجتمع سالانه ۷۰۰ هزار تن و بیش از ۷۰۰میلیارد تومان برای این کوره سرمایهگذاری شده است. عظیمی ادامه داد: فروردین امسال نیز بخش نخست شرکت روهینا جنوب در دزفول با ظرفیت ۴۵۰هزار تن در سال به بهرهبرداری رسید که نخستین تولیدات این کارخانه به صادرات اختصاص یافته است. وی افزود: در پایان سال گذشته کارخانه فرآوری مس چهل کوره یکی از ۳۵طرح بزرگ اقتصاد مقاومتی در سطح کشور بهشمار میرفت که براساس ظرفیتهای معدنی سیستان و بلوچستان و با سرمایهگذاری بیش از یک هزار و ۳۵۰ میلیارد ریال و ۸ میلیون و ۲۰۰ یورو از سوی شرکت ملی صنایع مس ایران انجام شد. کارخانه فرآوری مس چهل کوره سالانه ۱۶هزار و ۷۰۰ تن کنسانتره مس با عیار ۲۰ درصد تولید میکند. مدیرکل دفتر صنایع معدنی فلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه تاکید کرد: در سالهای گذشته باوجود کوششهای انجام شده، نبود توازن، دغدغهای در میان سیاستگذاران و کارشناسان حوزه فولاد بوده است. اما با شروع فعالیت دولت یازدهم، تلاش بسیاری برای ایجاد توسعه متوازن بر مبنای ملاحظات زیرساختی و محیطزیستی، توام با مسئولیتهای اجتماعی در این صنعت انجام شد. از اینرو با هدف ایجاد توازن در زنجیره تامین فولاد، واحدهای جدید کنسانتره و گندله راهاندازی شده و واحدهای دیگر نیز در حال احداث هستند. عظیمی ادامه داد: البته انتظار میرود با اجرای فعالیتهای تکمیلی در زنجیره تولید تا پایان سال ۹۶ ظرفیت تولید فولاد خام به ۳۲میلیون تن، آهن اسفنجی ۳۱میلیون تن، گندله ۴۷میلیون تن و کنسانتره ۵۰میلیون تن افزایش یابد. این مهم حاصل برنامهریزی برای تکمیل زنجیره فولاد در کشور است. در بخشهای جانبی همچون نسوزها، کاتالیستها و سایر مواد اولیه مورد نیاز در تکمیل زنجیره فولاد نیز پیشرفتهای قابل ملاحظهای در کشور شده است. وی درباره برنامه صادراتی صنایع معدنی فلزی نیز خاطرنشان کرد: برنامه پیشبینی شده برای مجموعه صنایع معدنی فلزی ۴/۱میلیارد دلار بوده که براساس برنامه ۴ماهه مقرر شده یک میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار صادرات شود که یکمیلیارد و ۸۱۵ میلیون دلار صادرات انجام شده که نسبت به سال گذشته ۱۳۱درصد رشد داشته است.
صنایع معدنی غیرفلزی
یکی از اقدامهای مهمی که در پایان سال ۹۵ و در دولت یازدهم روی داد، تفکیک دفتر صنایع معدنی به فلزی و غیرفلزی بود. این مطلب را سیفالله امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفتوگو با صمت عنوان کرد و گفت: با تفکیک دو دفتر در زیرمجموعه صنایع معدنی، صنایع معدنی غیرفلزی شامل شیشه، ظروف چینی و بهداشتی، سیمان و بتن، کاشی و سرامیک، گچ، آجر سفال و… میشود که در مدت یک سال گذشته در دولت یازدهم به رشد قابل قبولی دست یافته است. امیری در ادامه به ارائه آماری در زمینه صنایع معدنی غیرفلزی پرداخت و خاطرنشان کرد: در بحث شیشههای تخت در کل ۱۲واحد فعال موجود است که ظرفیت نصب شده آنها، یک میلیون و ۶۸۵هزار تن است که باید تولید خود را در سال ۹۶ به یک میلیون و ۴۷۷ تن برسانیم. میزان صادرات ما در سال۹۵ به میزان ۵۰۵هزار تن بوده که قرار است در سال ۹۶ به یک میلیون و ۴۵۰هزار تن برسد. وی در زمینه سنگهای ساختمانی بریده شده عنوان کرد: ۶هزار و ۵۰۰ واحد سنگبری در کشور وجود دارد که ظرفیت نصب شده در این زمینه ۱۶۰میلیون مترمربع معادل ۸هزار تن است. میزان تولید سنگهای ساختمانی در سال ۹۵ به ۸۰ میلیون مترمربع و صادرات آن به ۳۸۵ هزار تن رسیده است. برنامه تولید برای سال ۹۶ به میزان ۴هزار و ۵۰۰ مترمربع است. مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد: البته وضعیت سنگ درحالحاضر در رکود بهسر میبرد و خرید و فروش آن به سختی انجام میشود، از اینرو باید شرایطی فراهم کنیم که این بازار از رکود فعلی خارج شود. امیری با اشاره به وضعیت کاشی و سرامیک عنوان کرد: ۱۲۳واحد تولیدی کاشی و سرامیک در کشور فعال هستند. ظرفیت نصب شده در کاشی و سرامیک ۵۴۳ مترمربع است که میزان تولید این صنعت در سال ۹۵به میزان ۳۰۰ میلیون مترمربع و صادرات آن ۱۳۴ میلیون مترمربع است. برنامه تولید کاشی و سرامیک در سال ۹۶ به میزان ۳۵۰ میلیون مترمربع و صادرات آن ۱۷۸ میلیون مترمربع در نظر گرفته شده است. وی درباره فناوری کاشی و سرامیک عنوان کرد: فناوری صنعت کاشی و سرامیک در سطح بسیار بالایی قرار دارد و برای خروج از رکود باید به سمت صادرات پیش میرفت. وی درباره ظروف چینی نیز عنوان کرد: ۱۰ واحد کارخانه ظروف چینی در کشور فعال است. ظرفیت نصب شده در ظروف چینی ۷۰هزار تن است که تولید آن در سال ۹۵ به میزان ۵۰ هزار تن و صادرات آن ۲هزار تن بوده و برنامه تولید آن برای سال۹۶ به میزان ۵۵ هزار تن تولید است که ۳هزار تن آن برای صادرات در نظر گرفته شده است. مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه چینی بهداشتی عنوان کرد: ۷۱ واحد چینی بهداشتی در کشور فعال هستند که ظرفیت نصب شده این واحدها به ۱۹۰هزار تن میرسد. میزان تولید در سال ۹۵ به ۹۰هزار تن و صادرات آن به ۳۳هزار تن رسیده است. برنامه سال ۹۶ به میزان ۱۰۰هزار تن تولید و ۳۵هزار تن صادرات است. امیری ادامه داد: در زمینه سیمان ۷۴ واحد سیمانی در کشور فعال هستند که ظرفیت نصب شده در آن به ۸۳/۵ میلیون تن میرسد. میزان تولید سیمان در سال ۹۵ به۵۵/۲ میلیون تن با صادرات ۱۲/۶ میلیون تن رسیده است. در سال ۹۶ نیز قرار است تولید سیمان به ۵۷ میلیون تن و صادرات آن نیز به ۱۴میلیون تن برسد. وی در ادامه عنوان کرد: تولید در صنایع معدنی غیرفلزی بهطور کلی در وضعیت خوبی بهسر میبرد و نسبت به سالهای گذشته نیز با رشد مناسبی روبهرو بودهایم مناسبی البته انتظار ما بیشتر از این آمارهاست. انتظار داریم میزان تولید در واحدهای صنایع معدنی غیرفلزی به حد ظرفیت آن برسد. امیری در پایان تاکید کرد: در کل این میزان تولید در شرایط رکود بازار روی داده است. بنابراین باید بتوانیم بیشتر واحدها را به سمت تولید صادراتمحور سوق بدهیم. البته دو پیشنهاد برای رونق مصالح ساختمانی از سوی دفتر صنایع معدنی غیرفلزی ارائه شده است، یکی استفاده از سیمان و بتن در جادههای کشور و دیگری احیا و نوسازی بافتهای فرسوده است.