استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون حضور این ماده حیاتی، انجام فعالیت‌های صنعتی و معدنی غیرممکن خواهد بود در حالی که با افزایش جمعیت، تقاضا برای آب نه تنها در بخش تامین نیازهای فردی بلکه برای پاسخگویی به نیازهای صنعتی نیز افزایش یافته است.
به عقیده بیشتر کارشناسان آب، کمبود منابع آب یکی از چالش‌های مهم قرن حاضر کشور به شمار می‌رود. آب، چالش‌های عدیده را در کشور در جنبه‌های مختلف فردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، طبیعی، زیست‌محیطی و… به وجود آورده است. بخش معدن و صنایع معدنی کشور نیز از این چالش‌ها در امان نبوده است. هرچند سهم آب در هزینه‌های تولید بخش معدن به طور میانگین تنها ۱.۵ درصد بوده که سهم بسیار کوچکی است اما همین سهم کم، از اهمیتی برخوردار است که اگر آبی در کار نباشد واحد معدنی نیز امکان فعالیت پیدا نمی‌کند. در دوره زمانی ۹۳-۱۳۸۹ برای کل بخش معدن، سطح بهره‌وری بین ۹۹۰ تا ۶۵۱۳ کیلوگرم بر متر مکعب در نوسان بوده است. به عبارت دیگر به ازای هر متر مکعب آب مصرفی به طور متوسط حدود ۲۸۴۰ کیلوگرم ماده معدنی تولید شده است. در مجموعه‌های معدنی، آب به طور کلی در عملیات فرآوری(خردایش، جدایش، پر عیار‌سازی و انتقال)، شبکه‌های خنک‌کننده، دفع گردو غبار (کارخانه‌های فرآوری، نوار‌های نقاله و راه‌ها)، حمل‌ونقل کنسانتره و باطله به شکل اسلاری، شست و شوی تجهیزات، آب بهداشتی و شرب مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشترین سهم مصرف آب در بخش معدن به ترتیب مربوط به گروه‌های سنگ و شن و ماسه، سنگ‌های فلزی غیرآهنی و سنگ‌آهن است. در حقیقت آب به عنوان یک نهاده تولید همچون نیروی کار، سرمایه، انرژی و مواد اولیه برای بخش معدن لازم و ضروری است و همچون سایر نهاده‌ها بهبود و افزایش بهره‌وری آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تا جایی‌که کشورهای معدنی و موفق دنیا در معادن خود بخشی را با هدف مدیریت آب در نظر گرفته‌اند. برای نمونه، شرکت برزیلی واله در سال ۲۰۱۲میلادی، استفاده دوباره از آب و بازیافت آن را ۷۷ درصد افزایش داد. این بهبود عملکرد، نتیجه استفاده از شبکه خودکار استفاده دوباره از آب در ایستگاه تصفیه پساب بود. نمونه موفق دیگر از مدیریت آب در معادن مربوط به معدن الماس آرجایل شرکت ریوتینتو در استرالیاست. این شرکت به منظور پیشبرد عملیات معدنکاری خود در سال ۲۰۰۵ میلادی ناچار به مصرف ۳۵۰۰ میلیون لیتر از آب دریاچه آرجایل بود در حالی‌که دریاچه آرجایل در فهرست تالاب‌های حفاظت‌شده قرار داشت و مدیریت آب معدن در روند اقدامات خود، کاهش مصرف و حذف استفاده از این منبع آبی را در دستور کار قرار داده بود. بنابراین این شرکت بعد از مطالعه و ارزیابی اقتصادی توانست ۴۰ درصد از آب مورد استفاده را از راه بازیافت، دوباره در عملیات خود استفاده کند. در حقیقت با پیاده‌سازی این روش از سال ۲۰۰۵ میلادی به بعد، این معدن توانست ۹۵ درصد از مصرف آب خود از دریاچه را کم کند.
تخلیه آب معادن یکی از آسیب‌رسان‌ترین مراحل معدنکاری است و می‌تواند بر کیفیت منابع آبی تاثیر بگذارد. دولت‌ها به طور فزاینده، قوانین زیست‌محیطی سختگیرانه‌ای را برای رسیدگی به این خطرات احتمالی تدوین می‌کنند. برای نمونه دولت ویکتوریای استرالیا در شیوه‌نامه زیست‌محیطی خود برای مدیریت آب در عملیات معدنکاری، دفع آب را به عنوان آخرین مرحله، مجاز کرده است و معدنکاران باید به منظور کاهش تلفات زیست‌محیطی استفاده دوباره، بازیافت و تصفیه را در اولویت قرار دهند. اهمیت و ارتباط آب با معدن تا حدی است که وزارت منابع معدنی و امور آب در کشور افریقایی بوتسووانا از وزارتخانه‌های مهم این کشور به شمار می‌آید اما متاسفانه با این سطح از اهمیت آب در حوزه معدن، نگرانی از کمبود آب و به ناچار تعطیلی واحدهای تولیدی معدنی در بین معدنکاران کشور احساس نمی‌شود. مبین این نکته، توجه نکردن به شبکه‌های فاضلاب برای معادن فعال کشور است. برای مثال از ۵۴۴۵ معدن فعال کشور در سال ۱۳۹۲، تنها ۱۵۹۷ معدن از شبکه فاضلاب بهره‌مند بودند که متاسفانه محل دفع فاضلاب برخی از این معادن، چاه‌ها، رودخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی، دریاچه و تالاب‌ها هستند. در حقیقت بیش از هزار معدن فعال و دارای شبکه فاضلاب، همچنان فاقد شبکه تصفیه فاضلاب هستند. به بیان دیگر حدود ۶ درصد فاضلاب معادن وارد رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها می‌شود و آثار زیست‌محیطی غیرقابل جبرانی را برای کشور به‌وجود می‌آورد. همچنین حدود ۲۰ درصد از فاضلاب معادن وارد چاه می‌شود که در نهایت منجر به آلودگی آب‌های زیرزمینی خواهد شد.
در نهایت با توجه به اهمیت آب و لزوم وجود آن برای بقای بخش معدن نیاز است برنامه مدیریت آب در معادن کشور با الگوبرداری از کشورهای موفق در این زمینه پیگیری شود چراکه کاهش مصرف آب در صنایع از هر راهی که امکان‌پذیر باشد، منافع فراوانی را هم برای خود صنعت و هم برای جامعه و اقتصاد کشور در بر خواهد داشت.
