استفاده از مواد منفجره در معادن اجتنابناپذیر است اما اگر این مواد به درستی به کار گرفته نشوند، عامل مرگ و میر خواهند بود، همچنین اگر معدنکاران اصول قرار دادن مواد منفجره را به درستی ندانند یا نقاط مناسبی برای انفجار انتخاب نشود، شکست صخرهها در اشکال نامناسب اتفاق خواهد افتاد که به ایجاد شرایط پرخطر در رو و زیر زمین میانجامد.
حال تصور کنید که میتوانید این کار را بدون خطرهای ذاتی آن در یک معدن شبیهسازی شده، انجام دهید.
به گزارش صمت به نقل از بیبیسی انگلیسی، نخستین انفجار به روش معدن شبیهسازی شده را یک شرکت مستقر در افریقای جنوبی به نام «سیمولِیتِد ِترِینینگ سُلوشِنز» انجام داد. این فناوری در معدن مسی به نام موپانی متعلق به شرکت سوئیسی گلنکور اجرا شد. از آن پس، دو دیواره در افریقای جنوبی ساخته شد و سومین آن نیز در حال ساخت است. این فناوری مانند یک اتاق تاریک است و در آن تصویر سنگ بر جسمی شبیه یک بوم نقاشی نقش میبندد که کارشناس میتواند با استفاده از جسمی مانند یک ترکه حلبی، محل سوراخهای انفجار را نشانهگذاری کند و درستی محل قرارگیری مواد منفجره را بسنجد و ببیند صخرهها چگونه میشکنند و به مواد منفجره واکنش نشان میدهند. در نشانهگذاری با این روش، اشتباهها مشخص میشوند.
یوهان بووِر، رئیس بخش فناوریهای نو در شرکت سیمولِیتِد ِترِینینگ سُلوشِنز میگوید این دیوارهها از نزدیکترین بازنماییهای آموزش هنگام کار برای معدنکاران هستند و از روشهای آموزشی معمول مانند آموزش ویدئویی و آموزش روی تخته سیاه بسیار موثرترند.
او میافزاید: آموزش انفجار به معنای صرفهجویی در هزینهها برای معدنکاران است. در معادن فلزات گرانبها یک انفجار اشتباه میتواند تولید را به تاخیر بیندازد و منجر به افزایش هزینههای پاکسازی و نیروی کار شود.
البته این دیوارهها تنها فناوری نیستند که چشم شرکتهای معدنی را گرفتهاند؛ در واقع مجموعهای از فناوریها روشهای کار در معادن را روز به روز تغییر میدهند.
هماکنون شرکت معدنی انگلیسی-استرالیایی ریوتینتو مشغول پیادهسازی پروژههای معدنی خود در سراسر جهان است، به ویژه پروژههایی که در استرالیا قرار دارند. در این پروژهها کامیونها، متههای خودکار و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین به کار گرفته میشوند. این شرکت همچنین به دنبال آن است که نخستین قطار سنگین خودکار را برای حملونقل مواد معدنی تا پایان امسال میلادی راهاندازی کند.
اِستِفِن مَکینتاش، مدیر واحد رشد و نوآوری ریوتینتو میگوید: مزایای فناوریهای نو، هم در افزایش ایمنی و هم در افزایش تولید، چشمگیر و قابل توجه است.
هواپیماهای بدون سرنشین کاربردهای گوناگونی دارند. از جمله این کاربردها، ارزیابی زمین، نظارت بر تجهیزات و فیلمبرداری از انفجارهاست. به طور کلی آنها دسترسی سریع و ایمن را به آن بخش از پروژههای معدنی فراهم میآورند که در ارتفاعات قرار دارند و دسترسی به آنها سخت است.
متهها و کامیونهای خودکار، امنیت و بهرهوری را در سایتهای معدنی بالا بردند و با استفاده از آنها یک اپراتور میتواند چند مته را به طور همزمان کنترل کند.
شبکه خودکار همچنین میتواند دادههای حفاری را با کیفیت بالا تولید کند و این دادهها در شکلدهی بهتر انفجارها و تخمین اندازه شکاف کانی به کار میآیند. مَکینتاش میگوید: با استفاده از فناوریها نیروی انسانی را از اشتغال دور نگه میداریم و تماس آنها با پیامدهای خطرناک مرتبط با تجهیزات سنگین را کم میکنیم؛ پیامدهایی مانند آسیبهای برآمده از خستگی و کشیدگی عضلانی، رگ به رگ شدگی و دیگر آسیبهای وارد به بافت نرم.
فراتر از امنیت و بازدهی، این امید وجود دارد که فناوریهای نوظهور در معضلات اجتماعی و زیستمحیطی که بخش معدن با آنها روبهروست، موثر باشند.
از جمله تلاشها در این زمینه، کاهش شمار کودکانی است که در معادن غیرقانونی کبالت در افریقا به کار گرفته میشوند. بیشتر از نیمی از کبالت جهان از جمهوری دموکراتیک کنگو در همین قاره تامین میشود و یونیسف برآورد میکند که بیشتر از ۴۰ هزار کودک در استخراج کبالت فعالیت دارند.
در سال ۱۳۹۵ خورشیدی (۲۰۱۶ میلادی) اتاق تجارت فلزات، مواد معدنی و شیمیایی چین، نهاد «پیشتاز در مسئولیت کبالت» را برپا کرد. این نهاد اکنون ۳۲ عضو دارد که شرکتهای تصفیهکننده فلز، شرکتهای تولیدکننده باتری به عنوان مصرفکنندگان کبالت و برندهای سازنده لوازم و خودروهای الکتریکی مانند اپل، سونی، دایملر و ولوو از اعضای آن هستند.
نهاد یادشده پژوهش میکند که چطور فناوری «بلاکچِین» میتواند در پیشرفت ردیابی کبالت در داخل زنجیره تامین آن به کاراید و این اطمینان حاصل میشود که کبالت مصرفی صنایع از منابع غیراخلاقی تامین نمیشود.
مَکینتاش به بیبیسی میگوید: ما در چشمانداز آینده قصد داریم نخستین معدن هوشمند را بسازیم. در این معدن هر آنچه در مسیر خودکارسازی در دهه گذشته آموختهایم به کار گرفته میشود و همه فناوریها همچون خودکارسازی و هوش مصنوعی به طور یکپارچه به کار گرفته میشوند.