جمعی از مدیران، دبیران و خبرنگاران روزنامه صمت با رئیس هیات عامل ایمیدرو دیدار کردند.
در این نشست، مهدی کرباسیان به پرسش‌های خبرنگاران این رسانه پاسخ داد. به گزارش، در این نشست که با حضور ناصر بزرگمهر مدیرمسئول این روزنامه و خبرنگاران حوزه‌های مختلف این روزنامه در محل ایمیدرو برگزار شد، رئیس هیات عامل ایمیدرو مطالبی را درباره اقدامات ایمیدرو از سال ۹۲ تاکنون مطرح کرد. فعالیت‌های ایمیدرو در بخش‌های مسئولیت‌های اجتماعی، اکتشاف، راه‌اندازی طرح‌ها، اشتغالزایی، مشارکت با بخش خصوصی، ثبت رکوردهای جدید در تولید محصولات معدنی و… محور صحبت‌های رئیس هیات عامل ایمیدرو بود.
توطئه‌گران، استقلال ما را نشانه گرفته‌اند
رئیس هیات عامل ایمیدرو در دیدار با اعضای تحریریه روزنامه صمت در ابتدا شهادت گروهی از هموطنان‌مان در حادثه اهواز را تسلیت گفت و افزود: این فاجعه تروریستی چند نکته در بطن خود داشت از جمله نشان داد توطئه‌ها علیه ملت ایران ابعاد جدیدی پیدا کرده و بحث جدی‌تری از توطئه‌های بین‌المللی منطقه‌ای در حال شکل گرفتن است. ضروری است که دست‌اندرکاران و اصحاب رسانه در این زمینه دقت خود را بالاتر برده و در خبررسانی به مردم ضمن نشان دادن ماهیت این اقدامات، حواس‌شان بیشتر جمع باشد.
وی طی این دیدار در سه شنبه هفته گذشته افزود: اتفاق دیگری که در این ترور شاهد بودیم ترکیب کشته‌شدگان بود؛ در بین ۲۴ شهید این حادثه، ارتشی، سپاهی، کودک، روحانی و جانباز وجود داشتند که نشان می‌دهد توطئه‌گران در پی جداسازی نیستند.اگرچه توطئه‌گران همواره این ادعا را داشته‌اند که با حکومت ایران بد هستیم و با مردم مشکلی نداریم اما این ترور نشان داد هدف ملت و حکومت ایران است.
وی با اشاره به اینکه برخی مشکلات و بی‌تدبیری‌ها وجود دارد و گلایه مردم به حق است که ایران با این همه ثروت، امکانات و موقعیت استراتژیک چرا چنین وضعیتی دارد تصریح کرد: تا زمانی که ایران روی بحث استقلال خود پافشاری می‌کند این مشکلات و توطئه‌ها طبیعی است و نیاز است درایت بیشتری داشته باشیم.
وی افزود: در سفری به گینه که ایران در یکی از معادن بوکسیت آنجا سهم دارد، می‌توانستیم ببینیم تا چه اندازه این کشور فقیر است و هنوز تحت سلطه استعمارگران نتوانسته از این همه مواهب خدادادی استفاده کند.
وی ادامه داد: این معدن بوکسیت که ماده اولیه کارخانجات آلومینیوم را تامین می‌کند و با طرف گینه‌ای شریک هستیم را به تازگی به مناقصه بین‌المللی گذاشتیم و ۸ شرکت معتبر بین‌المللی با فاینانس اعلام آمادگی کردند. نزدیک ۳ ماه است که منتظر امضای توافقنامه با وزیر گینه‌ای هستیم.
وی ادامه داد: با وجود اینکه این کشور روی ذخایر در مقیاس میلیارد تنی بوکسیت قرار دارد، بسیار فقیر است چراکه استقلال ندارد. با وجود اینکه این کشور دارای احزاب سیاسی و انتخابات است اما هنوز تحت تاثیر کشور فرانسه قرار دارد.
روزهای نخست
کرباسیان ادامه داد: ابتدای شهریور ۹۲ که سازمان توسعه و نوسازی صنایع و معادنایران(ایمیدرو) را تحویل گرفتیم حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان از اموال سازمان به نام خصوصی‌سازی، رد دیون یا واگذار شده بود و یک ریال از آن به مجموعه بازنگشته بود، در نتیجه با خزانه خالی روبه‌رو شدیم. شرکت‌هایی مانند شرکت ملی فولاد بر اساس مصوبه‌ای منحل شده بود و ۴۵ درصد شرکت تهیه و تولید مواد معدنی را به بانک‌ها آنهم به صورت یک درصد و دو درصد واگذار شده بود، منطقه ویژه خلیج‌فارس را واگذار کرده بودند و بدتر از همه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی که یک صندوق حاکمیتی است، واگذار شده بود. از طرف دیگر این شرکت بدهی‌های بزرگی به خزانه و مالیات داشت و دائم با این هشدار روبه‌رو می‌شدیم که «حساب‌تان را می‌بندیم.»
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: از طرفی پروژه‌های متعدد دیگری بودند که عملیاتی نشده بودند و بعضا ۶ تا ۲۷ سال معوق مانده بودند یعنی کار اساسی روی آنها انجام نشده بود؛ مثل پروژه تیتانیوم کهنوج که بیش از ۲۰ سال و ۷ طرح فولادی که ۶ سال معطل مانده بودند.
کرباسیان در ادامه سخنانش افزود: از طرفی تولید هم نبود و سازمان مشکلات جدی داشت اما خوشبختانه با همت کارکنان ایمیدرو و تدبیر، جذب سرمایه از خارج از سازمان در دستور کار قرار گرفت و مدل‌های واگذاری اجرایی شد که به نظر من به عنوان یک پروژه تحقیقاتی برای یک دانشجوی دکترا ارزش دارد زیرا بدون اینکه قانون را دور بزنیم، پروژه‌های مختلف را اجرایی کردیم.
وی تاکید کرد: درحال‌حاضر بیشتر پروژه‌های ما با واگذاری یا مشارکت بخش خصوصی به غیر از تعهدات با جذب ۸ هزار میلیارد تومان در چند سال گذشته جذب سرمایه داشته‌اند، و نزدیک به ۱۸میلیارد دلار در ۴ سال آینده و تا آخر برنامه توسعه‌ای پروژه تعریف کردیم یا در دست اجرا داریم. رئیس هیأت عامل ایمیدرو تصریح کرد: به نظر می‌رسد اگر پروژه‌ها به خوبی اجرا شوند تا پایان دولت بتوانیم این طرح‌ها را عملیاتی کنیم.
وی افزود: در این راستا نه تنها پروژه‌های بر زمین مانده را اجرایی کردیم بلکه طرح‌های جدید را نیز تعریف کردیم؛ مانند طرح بندر پارسیان و سرب و روی مهدی‌آباد که دومین معدن بزرگ جهان در زمینه این ماده معدنی است و سال‌ها بود این طرح خوابیده بود. یکی دو سال طول کشید تا اختلاف‌ها در این زمینه را حل کنیم و همین مدت هم صرف تشکیل کنسرسیوم شد.
رئیس هیأت عامل ایمیدرو با بیان اینکه نزدیک به ۳میلیارد یورو از فاینانس چین که خوابیده بود را به نتیجه رساندیم و توانستیم فعال کنیم گفت: از جمله کارخانه آلومینیوم جنوب یا سالکو که امسال به تولید ۳۰۰ هزار تن آلومینیوم می‌رسد و از جایگاه ۱۸ دنیا به جایگاه ۱۲ تولید آلومینیوم می‌رسد.
وی ادامه داد: از طرفی کارخانه‌های طلا نیز فعال شد؛ در همین راستا کارخانه زرشوران که درگیر مشکلاتی بود به تولید رسید و فاز دو زرشوران به مناقصه رفت که ظرف یکی دو هفته دیگر به نتیجه می‌رسد. خبر دیگر اینکه در حوزه طلا داریم به سمت رکورد زنی می‌رویم و به زودی به تولید ۱۰ تن طلا می‌رسیم و البته در ادامه زدن رکورد ۲۰ تن طلا هم عملی است.
دستاوردهای سنگ آهنی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از دستاوردهای ایمیدرو در حوزه سنگ آهن گفت و افزود: با اقدامات اکتشافی جدیدی که انجام شد ۵۰۰میلیون تن به ظرفیت ذخایر رسمی سنگ آهن کشور افزوده شد. در حوزه مس و فولاد اقدامات مبارکی رقم خورد؛ رکورد صادرات فولاد کشور در سال ۹۶ نشان می‌دهد این محصول و زنجیره فولاد فعال شده است چراکه شانسی که کشور ما آورده است دارا بودن سنگ آهن فراوان است که وقتی با گاز ممزوج می‌شود چرخ صنعت را به گردش در می‌آورد.
اشتغال، ترجیع‌بند اقدامات ایمیدرو
کرباسیان در ادامه درباره توجه ایمیدرو به اشتغال گفت: در سال ۹۷ پیش‌بینی شده برای ۱۲ هزار نفر در پروژه‌های در حال اجرای این سازمان مانند نیروگاه بندرعباس، طرح کنسانتره ۵ میلیون تنی فولاد مبارکه در سنگان، ۲.۵ میلیون تنی شرکت توسعه ملی در سنگان و راه‌اندازی بندر پارسیان ایجاد اشتغال شود و پیش‌بینی ما این است که این طرح آخر آبان یا آذر امسال افتتاح شود.
مهم‌ترین اقدام ایمیدرو
وی تصریح کرد: اقدام بزرگ دیگری که انجام شد و به آن افتخار می‌کنیم بحث اکتشاف است. کشور ما یک میلیون و ۶۴۸ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که از این میزان، ۲۰۰هزار کیلومتر مربع ژئوفیزیک هوایی انجام دادیم که بیش از ۴۰۰ محدوده امیدبخش به‌دست آوردیم و اخیرا کار بر روی آن را شروع کرده‌ایم.
وی افزود: طی این اکتشاف ذخایر جدیدی به‌دست آمده و به نظر می‌رسد که نتایج آن در سال‌های آینده مشخص می‌شود؛ با تمام کمبود بودجه‌ای که این سازمان درگیر آن بود بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان در چند سال گذشته در حوزه اکتشاف سرمایه‌گذاری انجام داده‌ایم. ذکر این نکته هم ضروری است که با اینکه این سازمان را با خزانه خالی تحویل گرفتیم درحال‌حاضر خیلی هم جیبش خالی نیست و این روزها بسیاری از بدهی‌هایمان را داده‌ایم و پروژه‌های زیادی نیز در حال انجامند. با این حال اگر به دنبال انجام یک کار جهشی در معدن و صنایع معدنی هستیم باید در برنامه ششم توسعه ۵۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کنیم که امکان جذب آن هم هست.
توضیحاتی درباره واگذاری محدوده‌های اخیر
کرباسیان در ادامه نشست خود با اعضای تحریریه روزنامه صمت به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد.
در نخستین پرسش، آخرین وضعیت محدوده‌های واگذار شده و آماده واگذاری به بخش خصوصی مطرح شد. رئیس هیات عامل ایمیدرو در پاسخ به این پرسش گفت: وقتی شما می‌خواهید کار اکتشافی را شروع کنید بر اساس پایش زمینی یا ژئوفیزیک هوایی است. وی افزود: ۲۰۰هزار کیلومتر مربع عدد بسیار بزرگ و نجومی است و ما کار اکتشافی را با همکاری اسکام شروع کردیم.
وی افزود: از این اکتشافات ۴۰۰ محدوده امیدبخش به‌دست آوردیم که احتمال ذخایر معدنی اقتصادی در آن وجود دارد چون ممکن است ذخایر معدنی وجود داشته باشد اما کم باشد یا هزینه‌های اکتشاف و استخراج آن زیاد باشد. بر این اساس، ما ۲۰۰ هزار کیلومتر از ۲۷۰هزار کیلومتر را آزاد اعلام کردیم و به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها پس دادیم چون احساس کردیم در حوزه کاری ما نیست اما سازمان‌های استان‌ها می‌توانند این محدوده‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنند.
کرباسیان افزود: سازمان استان‌ها از این ۲۰۰ هزار کیلومتر و دیگر محدوده‌ها ۲۰۰ محدوده را انتخاب کردند که با ۴۰۰ محدوده ما افزون بر ۶۰۰ محدوده می‌شود. با این حال آنها در حال واگذاری این محدوده‌ها هستند و خوشحالیم با بخشنامه اخیر آقای شریعتمداری، سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها فعال‌تر شده‌اند و به عنوان رقیب ما خوب کار می‌کنند. وی تاکید کرد: در هر صورت این ۲۰۰ محدوده جدا از محدوده‌هایی است که ما انتخاب کردیم. حالا از ۴۰۰ محدوده امیدبخش ایمیدرو، آنهایی که آماده است را واگذار می‌کنیم. در همین راستا ۱۵ محدوده جازموریان از ۴۰۰ محدوده امیدبخش ما، واگذار و از این تعداد کم شد و ۳۸۵ محدوده دیگر نیز به نوبت اعلام می‌شود.
تولید ۵۵میلیون تن فولاد عملی است
کرباسیان در پاسخ به پرسش دیگر درباره امکان عملیاتی شدن برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ و بلندپروازانه بودن یا نبودن آن گفت: طرح توازن فولاد در دولت نهم و دهم به هم خورده بود. سال ۹۲ در حوزه فولاد واردکننده گندله بودیم، تولید فولاد پایین بود و ظرفیت تولید فولاد کشور تنها ۲۱ میلیون تن بود اما نبود توازن، کمبود گندله و همچنین نبود کارخانه‌ّهای مناسب موجب شد تولید در این ظرفیت عملی نشود. وی افزود: خوشبختانه یکی از اقدام‌های ایمیدرو در این سال‌ها، تدوین طرح جامع فولاد از سوی شرکت ملی فولاد بود که درحال‌حاضر به صورت آنلاین و روزانه می‌توانیم آن را از سنگ تا پایین‌دست فولاد چک کنیم. پس از طرح جامع فهمیدیم توازن در چه بخش‌هایی دچار مشکل است و بر این اساس توازن را برقرار کردیم. ما به جای اینکه سنگ آهن صادر کنیم شمش فولاد، ورق، میلگرد و حتی آهن اسفنجی صادر می‌کنیم که دست کم چند مرحله ارزش افزوده را طی کرده و اشتغال ایجاد کرده‌اند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه افزود: با توجه به پیشرفت طرح‌های فولادی تاکنون، پیش‌بینی می‌کنم به تولید حدود ۴۰ میلیون تن تولید فولاد در سال۱۴۰۰ برسیم و رسیدن به ۵۵ میلیون تن عملی است. از طرف دیگر تولید در صنایع پایین‌دست مغایر با هدف و برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نیست و ضروری است سیاست‌های وزارتخانه طوری باشد که به سمت تولید فولادهای خاص حرکت کنیم و ارزش افزوده بیشتری به‌دست آوریم.
جلوگیری از خام‌فروشی و ملزومات تحقق آن
رئیس هیات عامل ایمیدرو در پاسخ به پرسش یکی دیگر از خبرنگاران مبنی بر اینکه تا چه حد جلوگیری از خام‌فروشی سنگ آهن موجب افزایش تولید و صادرات کنسانتره و گندله که مراحل بعدی ارزش افزوده سنگ آهن هستند شده است؟ گفت: درباره خام‌فروشی، سیاست دولت جلوگیری از خام‌فروشی است و همه از این امر حمایت می‌کنیم تا به سمت ایجاد ارزش افزوده و اشتغال بیشتر برویم. وقتی یک بشکه نفت به سمت تولید پتروشیمی و اقلام پایین‌دست آن می‌رود چندین کارخانه در مسیر راه‌اندازی می‌شوند. همین اتفاق برای سنگ آهن نیز رخ می‌دهد تا به کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، شمش فولاد، ورق، میلگرد و…. تبدیل شود. در هر مرحله یک کارخانه ساخته می‌شود و هر تن سنگ آهن ۶۰ دلاری به بیش از ۵۰۰ دلار در هر تن فولاد می‌رسد.
وی ادامه داد: درباره اینکه ما فقط با وضع عوارض به تولید در پایین‌دست می‌رسیم یا نه، اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. وارد این بحث نمی‌شوم اما یکی از ابزارهایی که می‌تواند در جلوگیری از خام‌فروشی موثر باشد، عوارض است. باید بپذیریم که صادرات باید محور اصلی باشد. با وجود توطئه‌هایی که جهان علیه ما در نظر گرفته و از ۱۳ آبان شروع می‌شود باید بپذیریم که اگر فولاد امکان صادرات نداشته باشد باید گندله و کنسانتره را به جای آن صادر کنیم و اگر این دو هم منع صادرات دارند باید سنگ آهن را به جای آنها صادر کنیم. این یک واقعیت است که شاید مشتری خودرو نداشته باشیم اما می‌توانیم قطعات را صادر کنیم.
کرباسیان با بیان اینکه خام‌فروشی در زمان خودش باید تعریف شود گفت: ما نمی‌توانیم بگوییم نفت خام صادر نمی‌کنیم و می‌خواهیم همه آن را به بنزین تبدیل کرده و صادر کنیم. جهان چنین چیزی را نمی‌پذیرد. کشور بزرگی مانند استرالیا که بزرگ‌ترین صادرکننده سنگ آهن جهان است تمام سنگ آهن خود را فرآوری نمی‌کند و خام نمی‌فروشد. آیا باید بگوییم در این صورت خلاف مصالح و منافع ملی شان حرکت می‌کند؟ منفعت ملی آنها حکم می‌کند که سنگ آهن صادر کنند و در مقابل واردات دیگری داشته باشند. خام‌فروشی به معنای عام مبنی بر اینکه ارزش افزوده را بالا ببریم و تولید و ایجاد اشتغال کنیم، حرف درستی است و منافع ملی را تامین می‌کند اما اینکه خام چیست و کی باید صادر شود، بستگی به موقعیت و مشورت کارشناسان دارد. گمان من این است که در تصمیم وزارت صنعت، معدن و تجارت در مقطع پیشنهاد آن که اواخر دولت گذشته بود، نظرهای کارشناسی بیشتری باید در نظر گرفته می‌شدند.
بانک‌ها و بیمه‌های بین‌المللی ترسیدند
کرباسیان در پاسخ به پرسشی دیگر با این مضمون که در دوره مدیریت شما ایمیدرو تا چه اندازه سرمایه خارجی جذب کرد و آیا با خروج امریکا از برجام باز هم شرکت‌های خارجی به سرمایه‌گذاری در ایران اظهار تمایل کردند، پاسخ داد: به یقین اقتصاد بدون تعامل بین‌المللی نمی‌تواند موفق باشد، آن هم در زمان حاضر که مرزها برداشته شده و باید پذیرفت که توفیق در روابط بین‌المللی، توسعه اقتصادی و روابط بازرگانی نیز بدون تعاملات بین‌المللی عملی نیست. ما نیز به عنوان یک کشور موفق در خاورمیانه باید رابطه برد-برد با جهان داشته باشیم.
وی افزود: در حوزه معدن و صنایع معدنی نیز اتفا‌ق‌های ارزنده‌ای افتاد. از اوایل دولت یازدهم تا برجام، مبادله‌ها و مذاکره‌های بین‌المللی ما بسیار کم و در اندازه کشورهای معدودی همانند چین و هند بود. برجام یکی از موفقیت‌های دولت یازدهم بود که باعث شد در حوزه معدن و صنایع معدنی، شرکت‌های معتبر بین‌المللی برای همکاری اظهار تمایل کنند، به گونه‌ای که در مقطعی من انتخاب می‌کردم با کدام شرکت خارجی ملاقات کنم و کدام را به معاونان، مدیران و کارشناسان ارجاع دهم. در این دوران یک پای شرکت‌های معتبری مانند ریوتینتو، هَچ، اس‌ام‌اس، دنیلی و… در ایران بود و همه علاقه‌مند بودند با ما همکاری کنند.
کرباسیان ادامه داد: متاسفانه پس از تغییر دولت در امریکا، دولت جدید، نظام بانکی بین‌المللی را تهدید کرد که با ایران کار نکند و این امر باعث ترس بانک‌ها و بیمه‌های بین‌المللی شد اما در هر صورت در چند سال گذشته پروژه‌های گوناگونی شکل گرفت که در آنها شرکت‌های خارجی نه به صورت سرمایه‌گذاری بلکه به صورت فاینانس و تامین مالی یا به صورت ورود فناوری‌های پیشرفته با ایران همکاری کردند، در حالی که پیش از برجام با مشکل فناوری روبه‌رو بودیم و در مواردی اگر پول هم داشتیم به دلیل نبود فناوری نمی‌توانستیم پروژه را اجرا کنیم. کرباسیان در پاسخ به پرسش دیگری درباره چشم‌انداز ایمیدرو در زمینه عناصر نادر خاکی اظهار کرد: تا حالا ایمیدرو در این حوزه موفقیت‌های چشمگیری داشته؛ از جمله این موفقیت‌ها راه‌اندازی آزمایشی یا نیمه‌صنعتی آنتیموآن است. درحال‌حاضر در سفیدابه زابل آنتیموآن تولید می‌شود، در حالی که پیش از این، عناصر نادر در ایران مغفول بود. در نخستین روز شروع کار روی ذخایر عناصر نادر، کمتر از ۳۰۰ هزار تن ذخیره داشتیم در حالی که اکنون نزدیک ۹۰۰ هزار تن ذخیره شناسایی شده از عناصر نادر داریم و در این زمینه با دانشگاه‌های تهران، شریف، شرکت‌های خارجی و مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران کار می‌کنیم. ما بر این باوریم که عناصر نادر یکی از حوزه‌هایی است که باید توجه بیشتری به آن شود و یکی از منابع بسیار ارزشمند درآمد برای کشور است.
کرباسیان، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین در پاسخ به پرسش یک خبرنگار دیگر درباره توصیه به مدیر بعدی ایمیدرو گفت: یکی از افتخارات من این است که سن متوسط کارکنان ایمیدرو ۴۰ سال است و در این چند سال، رشد قابل قبولی از نظر مدیران جوان داشته است. درحال‌حاضر ۸ نفر را به عنوان جانشین خود به وزیر صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد و معرفی کردم. یکی از افتخارات من در این مدت این است که بیش از یک‌هزار مدیر را پرورش دادم که برخی از آنها در حال بازنشستگی هستند. اگر از برخی مدیران رده بالا در وزارت راه و بنیاد بپرسید می‌گویند که رشد ما در زمان فلانی بود.
وی ادامه داد: معتقدم یکی از وظایف ما رشد و تربیت مدیر است. اینکه فقط لیسانس و دکترا داشته باشند کافی نیست بلکه یک مدیر باید ۳ تا ۴ سال در کنار شما راه بیاید تا راه و چاه مدیریت را بشناسد و بتواند در خدمت نظام باشد و تجربه پیدا کند. من وقتی روی یک مدیر زوم می‌کنم چند سال او را در جلسه‌های مختلف و سفرهای داخلی و خارجی با خودم می‌برم و روز مناسبی او را به آن منصب می‌گذارم.
وی با بیان اینکه در حقیقت کار انتخاب مدیر، دفعتی و یکباره‌ای نیست گفت: مدیر پروراندن، کار بسیار ظریف و مهمی است. البته در این قسمت کمی ضعیف هستیم که بخشی از دلایل آن به سیاست باز می‌گردد. برای نمونه در دولت نهم در مصاحبه تلویزیونی از آقای احمدی‌نژاد پرسیدند که شما چه تصمیمی برای کابینه‌تان دارید و ایشان پاسخ داد که کمیته‌ای تشکیل شده تا وزیران و مدیران را انتخاب کند و تلاش می‌کنم از چهره‌هایی که مردم در این چند سال دیدند استفاده نکنم. من همان زمان مدیر منطقه عسلویه بودم و متوجه شدم که بیکار شدم.(با خنده)
دیسیپلین نظامی در معادن خطرناک
کرباسیان، رئیس هیات عامل ایمیدرو، همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «پس از حادثه معدن یورت، اذهان عمومی خیلی نگران امنیت کارگران معدن شد. این نگرانی عمومی چقدر بجا و منطقی است و چقدر خیال شما از امنیت کارگران معدن راحت است؟» گفت: امنیت نیروی انسانی و کارگران معدن به ویژه در معادن زیرزمینی بسیار مهم است. نکته‌ای که وجود دارد اینکه در بعضی از شغل‌ها نیابد با نیروی انسانی عادی برخورد کرد. از آنجایی که من در این حوزه کار کرده‌ام می‌گویم که معادن باید نیمه‌نظامی اداره شوند و انضباط در این شغل باید از حالت عادی بیشتر باشد یعنی اگر کارگر یا هر فرد دیگری کفش ایمنی نپوشد و کلاه ایمنی نگذارد، حتما باید تنبیه شود. نیاز به این انضباط در حوزه نفت و انرژی مانند معدن است. همان طور که می‌دانید در گذشته، در حوزه عسلویه کار کردم. در آنجا گاز ترش وجود دارد. گاز ترش یعنی گازی که از چاه می‌آید و با گاز شیرین که مصرف عمومی ما است، متفاوت است. استنشاق این گاز در ۴ تا ۵ ثانیه انسان را می‌کشد. اتفاقی که چند سال گذشته در هند شاهد آن بودیم همین‌گونه رخ داد که با یک اشتباه به یکباره تعداد زیادی از انسان‌ها به کام مرگ کشیده شدند. از این رو، سختگیری‌ها در این محدوده‌ها بسیار بیشتر است.
وی افزود: در مشاغل پزشکی و پرستاری نیز باید چنین انضباطی رعایت شود. شاید در بیمارستان‌های ما بهترین پزشکان و پرستاران مشغول به کار باشند اما از آنجایی که انضباط مطلوبی در بیمارستان‌ها نیست، شاهد نارضایتی بیماران هستیم. در زمینه معادن نیز به همین ترتیب است. شاید بتوان گفت در معدن یورت بهترین تجهیزات را داشتیم اما کمی از نظر تجهیزات ایمنی و همچنین نیروی انسانی دچار مشکل شدیم و یکی از افراد بدون آنکه بداند در آن منطقه گاز هست، جرقه‌ای ایجاد کرد.
وی ادامه داد: ما در ایمیدرو به موضوع HSE توجه زیادی کرده‌ایم. در شرایطی که مشکلی پیش بیاید، ابتدا معاون آنجا تا پایین‌ترین رده را عزل کرده و بعد موضوع را بررسی می‌کنم چراکه معتقدم هر آنچه اتفاق افتاده، در نهایت به دلیل کم توجهی مسئول مربوط بوده است.
کرباسیان با بیان اینکه ایمنی در معادن به ویژه در معادن زغال سنگ شوخی‌بردار نیست، گفت: معادن زغال سنگ به علت اینکه غیر اقتصادی شده‌اند و بیشتر در دست بخش خصوصی هستند، در سال‌های گذشته از نظر ایمنی کاستی‌هایی داشته‌اند و سرمایه‌گذاران کمتر به موضوع تجهیزات ایمنی پرداخته‌اند. دوم اینکه وزارت کار و سازمان صنعت، معدن و تجارت نظارت دقیقی بر ایمنی نیروهای انسانی در این معادن نداشته‌اند یا مماشات کرده‌اند. آنها گاهی می‌خواستند از بیکاری کارگران جلوگیری کنند و می‌دیدند که خود کارگران نیز بر این موضوع اصرار دارند اما پس از حادثه معدن یورت، نظام مهندسی معدن، معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت و اداره کار، کمیته مستقلی تشکیل دادند و ایمنی معادن را پیگیری می‌کنند، هر چند این اقدامات کافی نیست. با این وجود ایمیدرو نیز اقدام به تهیه گازسنج کرده و آنها را رایگان در اختیار معادن قرار داده است.
اولویت، تامین نیاز داخل است
مهدی کرباسیان در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به پرسشی درباره گلایه قطعه‌سازان و صنعتگران مانند خودروسازان از فولادی‌ها و اینکه چرا با وجود اینکه نیاز داخلی وجود دارد، ورق فولادی صادر می‌شود گفت: تا جایی که می‌دانم خرید اصلی کارخانه‌های خودروسازی از فولادمبارکه انجام می‌شود و این کارخانه نیاز داخلی را به طور وسیع تامین می‌کند. البته ممکن است در مواردی خاص ورق‌های پایین‌دستی که در داخل تولید نمی‌شود را وارد کنند.
وی افزود: درست است که ۹ میلیون تن صادرات فولاد داشتیم اما در مقابل، ۱.۵ میلیون تن فولاد دیگر هم وارد کردیم زیرا برخی از این اقلام در داخل تولید نمی‌شوند. سیاست ما این است که ابتدا تولید داخلی تامین شود.
صادرات پیش‌بینی شده محقق می‌شود؟
رئیس هیات عامل ایمیدرو همچنین درباره پیش‌بینی صادرات فولاد امسال و سال‌های آینده و تحقق اهداف صادراتی به خبرنگاران گفت: دولت به دلیل مشکلات ارزی ناشی از هیجانات بازار، جلسه‌هایی را تشکیل داد و ارز را ابتدا تک نرخی اعلام کرد سپس آن را با ارز بازار ثانویه اصلاح کرد که البته هنوز هم معتقدم به طور جدی جای اصلاح دارد. از این‌رو تصمیم‌های اخذ شده دولت کمی هیجانی بود. به عنوان مدیری که از بدو انقلاب در سطوح مدیریتی حضور داشتم معتقد بودم می‌توانستیم پخته‌تر تصمیم بگیریم. وی ادامه داد: البته دولت، سیاستمداران و مدیران بانک مرکزی تصمیم‌هایی گرفتند که بر اساس آن مشکلات در حال حل شدن است، البته عواقبی مانند دستگیری برخی را نیز به دنبال دارد. با این حال معتقدم نفت نخستین ماده‌ای است که در حال صادر شدن است، فروش و حمل آن در نقاط مختلف جهان نیز قابل کنترل است. از این رو باید حوزه صادرات غیر نفتی را به طور جدی حمایت کنیم. با سیاست‌های چند ماه گذشته به نظر می‌رسد صادرات حوزه صنایع معدنی که یکی از حوزه‌های ارزآور این مملکت است دچار مشکلات جدی شده است. خوشبختانه توانستیم این امر را به دولت منتقل کنیم. یکم مهر جلسه‌ای در بانک مرکزی تشکیل شد و قرار شد نیاز کشور به ارز تامین شود. این سیاست ما در ایمیدرو از ابتدا بوده و خواهد بود. اگر این سیاست‌ها اصلاح شود امکان تحقق صادرات فولاد و دیگر فلزهای اساسی بر اساس پیش‌بینی‌ها خواهد بود. خوشبختانه در ۶ ماه ابتدای امسال، رشد صادرات صنایع معدنی نسبت به سال گذشته بسیار خوب بوده اما در نیمه دوم باید با احتیاط حرکت کنیم.
اتخاذ و ابلاغ دو سیاست به صنایع معدنی
درباره نوسانات نرخ ارز و بخشنامه‌های مختلف چه پیشنهادی برای بهبود اوضاع دارید؟ کرباسیان در پاسخ به این پرسش به تشکیل ستاد تحریم از روزهای نخست در ایمیدرو اشاره کرد و گفت: خوشبختانه از روزهای نخست به دلیل تجربه، سیاست‌های عمده را در پیش گرفتیم؛ ستاد تحریم را هفتگی در ایمیدرو تشکیل دادیم و بخشنامه‌های قوی صادر کردیم، دو هدف را نیز برای شرکت‌های صنایع معدنی تبیین و ابلاغ کردیم مبنی بر اینکه کالاهای اساسی خود را برای یک تا دو سال که ممکن است دچار مشکلات جدی شویم به طور کلی خرید کنند و این اتفاق خوشبختانه رخ داد. دیگر اینکه پیش از ۱۳ آبان هر چه می‌توانید محصولات را صادر کنید. به همین دلیل رکورد صادرات صنایع معدنی در ۶ ماه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد چشمگیری داشت.
وی درباره ضرورت ایجاد تسهیلات در صادرات صنایع معدنی از سوی دولت گفت: به این دلیل که نیاز داخلی جزو اولویت‌های بخشنامه‌های وزارتخانه است، در صادرات صنایع معدنی محدودیت‌هایی ایجاد شده که امیدوارم با پیشنهاد ما و اتاق بازرگانی در جلسه اصلاحات کمیته اقتصادی دولت که به ریاست جناب آقای جهانگیری برگزار می‌شود درست شود زیرا ایشان زمانی وزیر صنایع و معادن بودند. ایشان باید تصمیم‌های قبلی را اصلاح کنند تا سرعت صادرات صنایع معدنی بیشتر شود.
ریل از معدن جا ماند
کرباسیان در بخش دیگری از سخنانش درباره ضعف شبکه ریلی برای انتقال مواد معدنی و صنایع معدنی گفت: به نظر می‌رسد شبکه ریلی کشور نتوانسته به سرعت شبکه معدنی ما پیشرفت کند. به عنوان مثال در سنگان در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۳۰۰ تا۴۰۰ نفر کار می‌کردند و اکنون بیش از ۴ هزار نفر به طور مستقیم و ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر به طور غیر مستقیم در آن در حال کار هستند. خود آقای جهانگیری تعریف می‌کردند که نخستین بار با چرخ‌بال منطقه را بازدید کردند که جز بیابان و یکی دو اتاقک بیشتر نبود اما اکنون کارخانه، اشتغال و توسعه می‌بینید. یکی از افتخارات ایمیدرو این است که در این ۵ سال اینجا را فعال کردیم و پیش‌بینی می‌کنیم تا سال ۱۳۹۸ بیش از ۲۰ میلیون تن بار اعم از سنگ آهن، کنسانتره یا گندله از این منطقه باید بارگیری شود. با این حال ظرفیت راه آهن در بهترین حالت ۸ میلیون تن است اگر چه حتی ۸ میلیون تن هم خوشبینانه است و ممکن است از مقصد بارگیری انجام شود اما نمی‌تواند حرکت کند زیرا در برخی جاها گلوگاه‌های جدی وجود دارد. از این رو بار باید به جاده منتقل شود که موجب ترافیک و حوادث جاده‌ای بیشتر می‌شود. از این رو معتقدم شبکه ریلی سرعت پیشرفت کمی دارد.
گردشگری معدنی، مغفول است
ما در حوزه گردشگری به ویژه گردشگری معدنی، حرف‌های زیادی برای گفتن داریم اما این حوزه کمی مغفول مانده است. در این باره چه راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
کرباسیان در این باره گفت: خوشبختانه یکی دو روز گذشته در روزنامه صمت یک صفحه کامل درباره گردشگری نمک با تیتری جالب یعنی بانمک‌ترین معدن ایران به چاپ رسید. در کل معتقدم گردشگری به معنای عام یعنی ایران. من بنا بر مسئولیت‌های خود به کشورهای زیادی سفر کرده‌ام و اطمینان دارم این حوزه اشتغال بسیار بالایی دارد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: ایمیدرو جلسه‌ای با معاون سازمان گردشگری و میراث فرهنگی داشت تا در این حوزه فعال شویم. البته ما آمادگی فعالیت در این حوزه را داریم اما متولی اصلی گردشگری، خود سازمان میراث فرهنگی است. با این حال با سرمایه‌گذاری ایمیدرو در منطقه پتاس خوروبیابانک و معدن نخلک، زمینه گردشگری معدنی را آماده و کارش را شروع کردیم، سرمایه‌گذاری‌هایی هم انجام شده که امیدوارم در یکی دو سال آینده شاهد حرکت‌های خوبی باشیم.
رابطه ایمیدرو با قوه مقننه
رئیس هیات عامل ایمیدرو در پاسخ به این پرسش که رابطه سازمان ایمیدرو با قوه مقننه چگونه است، عنوان کرد: هدف کلی مجلس شورای اسلامی، تصویب قوانین برای حفظ منافع ملی است. البته برخی مواقع مجلس تصمیم‌های اشتباه نیز می‌گیرد. از این رو شاهد هستیم که قوانین تصویب شده مجلس شورای اسلامی با اصلاحیه‌های بعدی روبه‌رو می‌شود، به این دلیل که کار پخته‌ای در این زمینه انجام نشده است.
کرباسیان در ادامه تاکید کرد: رابطه سازمان ایمیدرو با مجلس شورای اسلامی به‌ویژه با کمیسیون صنایع مجلس چه در دوره پیش و چه هم‌اکنون، خوب بوده است، به‌ویژه از زمانی که رهبر معظم انقلاب بحث اقتصاد مقاومتی و پیشگری از خام‌فروشی را مطرح کردند، مجلس تلاش کرد با ما همراهی بیشتری کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: به تازگی بر حسب نظر وزیر صنعت، معدن و تجارت، نقشه راه معدن و صنایع معدنی تهیه شده که کار بسیار پخته‌ای است زیرا نظر کارشناسی انجمن‌ها، شرکت‌ها و خبرگان در آن به کار گرفته شده است. در این زمینه با فراکسیون مجلس شورای اسلامی نیز جلسه‌های مشترکی برگزار شد و نقشه راه معدن هفته گذشته ابلاغ شد.
کرباسیان ادامه داد: این کار، یکی از همکاری‌ها و تعامل‌های خوب ما با مجلس شورای اسلامی بود. از آنجا که مجلس خودش همراه شده است، قوانینی را به تصویب می‌رساند که در راستای نقشه راه معدن است.
رئیس هیات عامل ایمیدرو در پاسخ به این پرسش که آیا پرسش نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وزیر صنعت، معدن و تجارت در زمینه سازمان ایمیدرو نیز خواهد بود، گفت: در یک بند عنوان کرده‌اند که سازمان ایمیدرو بر سازمان‌های خود نظارت ندارد، در حالی که باید عرض کنم سازمان به تازگی نامه‌ای از سوی سازمان بازرسی کل کشور دریافت کرده مبنی بر اینکه یکی از سالم‌ترین و شفاف‌ترین سازمان‌های کشور، ایمیدرو با ضریب ۷۴ درصد در سال ۹۶ و ۶ ماه نخست سال ۹۷ است. این هم یکی دیگر از افتخارات ما است.
سازمان ایمیدرو و مسئولیت‌های اجتماعی
رئیس هیات عامل ایمیدرو همچنین در پاسخ به این پرسش که سازمان ایمیدرو در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی چه اقدامی انجام داده است و چه برنامه‌هایی در دست اقدام دارد، گفت: طبیعی است که هر واحد یا سازمانی در هر جا که فعالیت می‌کند باید به اطراف خودش توجه کند. برای مثال اگر در نزدیک یک روستا کار معدن انجام می‌شود، باید برای آبادانی آن روستا اقدام‌هایی را انجام دهد یا اگر در مناطقی کار انجام می‌دهد باید در همان منطقه سرمایه‌گذاری کند و در زمینه‌های مختلف همچون جاده‌سازی، اشتغال و… سرمایه‌گذاری کند. همچنین باید در راستای ارتقای سطح دانش و بالا بردن فرهنگ و توسعه منطقه حرکت کند. کرباسیان ادامه داد: در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، شرکت‌های زیر پوشش سازمان ایمیدرو این موضوع را در نظر گرفته‌اند و بودجه‌هایی را در این راستا اختصاص داده‌اند، آمار و ارقام نیز عددهای بزرگی هستند؛ چه در حوزه ورزش چه در حوزه بهداشت و چه در حوزه راهسازی اقدام‌های مناسبی انجام شده است. وی در ادامه تاکید کرد: بدیهی است که در بخش‌های مختلف باید مدیران را مکلف کرد که به این حوزه مسئولیت‌های اجتماعی بیش از پیش توجه کنند و در این راستا نیز باید به مسائلی بیشتر توجه کرد که بیشترین منافع عام را به همراه داشته باشند.
