سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در چند سال گذشته بیش از ۱۵ پهنه اکتشافی (ظرفیت‌یابی و ژئوفیزیک هوایی) را برای انجام عملیات اکتشافی در مرحله شناسایی و پی‌جویی مورد بررسی قرار داده است.
در مطالعه و بررسی اکتشافی تعدادی از این پهنه‌ها، وجود مناطق امیدبخش شاخص، در حد سازمان تشخیص داده نشد و برای آزادسازی به وزارت صنعت، معدن و تجارت مکاتبه شد.
عملیات اکتشاف در مرحله شناسایی و پی‌جویی سایر پهنه‌های یاد شده با سرعت در دستور کار است، در چند ماه آینده با ارائه مناطق امیدبخش به پایان می‌رسد و سایر مناطق پهنه‌ها برای استفاده عموم آزاد خواهد شد.
بر اساس قوانین، آیین‌نامه‌ها و بخش‌نامه‌های معدنی؛ هدف اصلی اکتشافات سازمان‌های دولتی، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری برای تشویق فعالان معدنی به سرمایه‌گذاری در بخش معدن کشور است.
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیز این موضوع را یک اصل می‌داند و برای تحقق توسعه و رونق در بخش معدنی با اکتشافات درست، برنامه‌ریزی و اقدام می‌کند.در چند سال گذشته با وجود اینکه موضوع اکتشاف سیستماتیک در مرحله شناسایی و پی‌جویی کشور به سازمان زمین‌شناسی محول شد، برخی سازمان‌ها و شرکت‌ها از مشکلات موجود در تامین بودجه لازم برای انجام این فعالیت‌ها از سوی سازمان استفاده کرده و اکتشافات در دو مرحله پایه را پیگیری کرده‌اند. این موضوع، مزایا و معایبی دارد. بزر‌گ‌ترین مزیت، استفاده از توان مالی و فنی بخش خصوصی در انجام عملیات اکتشاف است که البته این موضوع در موارد مختصری در بیش از ۱۰۰ پهنه اکتشافی کشور رخ داده است. آنچه مسلم است داده‌های پایه زمین‌شناسی و اکتشافی، بیشتر از هر سازمان و شرکتی در سازمان زمین‌شناسی کشور تجمیع یافته و استفاده درست نکردن در راستای ایجاد رونق در معادن، باعث استفاده نکردن بهینه از منابع خواهد شد. از معایب فعالیت اکتشاف از سوی شرکت و سازمان‌ها، موازی‌کاری و انجام هزینه‌های مشابه از بودجه بخش خصوصی یا دولتی است که اگر هم ثمربخش باشد با هزینه چند باره محقق می‌شود و این اشکال بزرگی است. از این رو وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشراف به این موضوع، در نقشه راه معدن و صنایع معدنی نیز این موضوع را کامل دیده و به تکلیف وظایف سازمان‌های متولی معدن کشور پرداخته و مقرر شده که سازمان زمین‌شناسی، وظیفه شناسایی و پی‌جویی را به‌عهده داشته باشد و سایر سازمان‌ها و شرکت‌ها با کاهش ریسک و انتخاب مناطق مستعد در مراحل گذشته، به اکتشاف مقدماتی و تکمیلی از مراحل انتهایی اکتشاف همت گمارند. در صورت محقق شدن این مهم در سال‌های آینده، شاهد کاهش هزینه اکتشاف و توسعه معدنی در ۵ سال آینده خواهیم بود.
عباس گل‌محمدی/ معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی
