پایان استخراج معدن و بسته شدن یک سایت معدنی برای طبیعت اطراف آن، رویدادی پرتنش به شمار میآید که در نتیجه آن نیاز به حذف مجموعهای از تجهیزات آسیبزا و اضافات است تا منطقه به محیطی امن و سالم از نظر زیستی تبدیل شود.
به گزارش صمت به نقل از ماینینگویکلی، در چند سال گذشته، فناوریها راه درازی را طی کردند تا فرآیند بازسازی سایتهای معدنی تسهیل شود و در زمینه مدیریت زمین، نشست و بازسازی آب، پیشرفتهایی حاصل شود.
در گذشته، بسیاری از سایتهای معدنی پس از تعطیل شدن، رها و برای زیستبوم منطقه تبدیل به چالش میشدند که بازسازی نمونههایی از آنها به دلایلی مانند کمبود آگاهی، ابزار و فناوری، چندان موثر نبوده است. این روش به دنبال ارتقای قوانین و سختگیرانه شدن آنها رو به تغییر است و فناوریهای جدیدتر به میدان آمدهاند که به مدیریت زمین، بازسازی آب و خاک و کاهش حجم زیاد آلودگی موجود در خاک و آب زیرزمینی موجود در سایت و اطراف آن کمک کنند و باعث زدایش مواد شیمیایی سمی شوند که در نتیجه اعمال روشهای استخراج و واکنشهای شیمیایی در فرآیند استخراج معدن حاصل میشوند.
بیشترین پیشرفتها در زمینه بازسازی معادن از کارافتاده در نرمافزار ژئومتریک(شبهزمینی) اتفاق افتاده؛ فناوریای که اجازه میدهد سایتهای معدنی به شکل طبیعی خود بازگردند.
پیش از پیشرفتهای ژئومتریک، روشهای موجود، ناکارآمد بودند و باعث آسیبهای بیشتر میشدند که خاکبرداریهای ردیفی سست یا پر شدن درههایی که به آلودگی آب در مقیاس بالا میانجامید، نمونههایی از آنها هستند. در اینجا از چند فناوری و روش موثر سخن گفته میشود که شرکتهای سراسر جهان به کار میگیرند تا در هر چه سالمتر تعطیل کردن معادن استخراج شده، یاریرسان باشند.
سفتسازی اضافات معدنی
فناوری سفتسازی مواد معدنی با به دام انداختن مواد مضری اتفاق میافتد که در نتیجه استخراج معدن، ایجاد شده تا از ورود آنها به آبهای زیرزمینی، دریاچهها و آبهای جاری جلوگیری شود. در فرآیند حاصل از این فناوری، خاک متصل به آلودگی، با موادی مانند خاک رس و بتن مخلوط میشود تا در آنها محبوس شده و دیگر نتواند آب و خاک اطراف را متاثر کند.
زیستپالایی معادن متروک
زیستپالایی تاکنون ثابت کرده که راهکاری بسیار موفق بوده است. این فناوری به پاکسازی بیش از ۱۰۰ معدن آلوده در سراسر ایالات متحده امریکا کمک کرده و رایجترین گزینه در فناوری اصلاح خاک است. در این فرآیند از میکروبهایی استفاده میشود که بهطور طبیعی در حوالی خاک و آب زیرزمینی ایجاد میشوند و از آلایندهها تغذیه میکنند. زیستپالایی، شرایط مساعدی را برای تحریک رشد این میکروبها ایجاد میکند که آلودگیهایی مانند نفت و حلالهای مشابه، آنها را به مقادیر کم فاضلاب و دی اکسید کربن تبدیل خواهد کرد. در جایی که انواع مناسب میکروب وجود ندارد میتوان آنها را با استفاده از تقویت شرایط زیستی و سایر اصلاحات به محیط اضافه کرد.
استفاده از نانوفناوری برای پاکسازی
اگرچه این فناوری هنوز خیلی جدید است اما استفاده از نانوذرات برای از بین بردن آسیبهای سایت معدنی بهطور روزافزون رواج پیدا کرده و از نانوفناوری برای خنثی کردن آب زیرزمینی استفاده میشود. آلودگی آب زیرزمینی در معادنی که استخراج آنها به پایان رسیده، مشکلی رایج است و از حجم زیاد موادی که در فرآیند استخراج ایجاد شده است، ناشی میشود. موادی که این نانوذرات ایجاد میکنند جذب آب شده و مانع تاثیرگذاری مواد سمی آن میشوند.
پیشبینی تشکیل چاه فاضلاب
یکی از معضلهایی که در یک معدن از کارافتاده با آن سروکار داریم، مربوط به چاه فاضلاب آنهاست. معدنکاری در تماس با آبهای زیرزمینی به احتمال زیاد میتواند به خرابی صخرههای حلشدنی مانند گچ منجر شود. در نتیجه خوردگیهای برآمده از این فرآیند، سطوح پایین نمیتوانند بار ناشی از لایههای بالایی صخره را تحمل کنند، در نتیجه خاک فرومیپاشد و به ایجاد چاه فاضلابمیانجامد.
ناسا (سازمان ملی هوانوردی و فضایی امریکا) اعتقاد دارد که میتواند از فناوری رادار برای پیشبینی تشکیل چاه فاضلاب استفاده کند تا آنقدر زود به احتمال وقوع آن پی ببرد که از ایجاد آن جلوگیری شود. این نهاد اعلام کرد که با بازنمایی مناطق پرخطر در یک دوره زمانی طولانی میتواند تغییر کوچک سطحی را که به تغییر زیرزمینی اشاره دارد، اندازه بگیرد و رویدادهایی مانند تشکیل چاه فاضلاب را پیشبینی کند.
نرمافزار ژئومتریک
شاید بزرگترین تغییر فناوری احیای سایت معدنی، استفاده از نرمافزار ژئومتریک است که امکان ارائه یک نقشه کلی از معدن را فراهم میکند؛ نقشهای که هم سطوح بالایی و هم سطوح پایینی را دربرمیگیرد و لرزههای احتمالی و الگوهای جریان آب را نشان میدهد.