انجام هر فعالیت توسعهای، ممکن است درصدی به محیطزیست آسیب وارد کند، به عبارت دیگر استفاده از منابع طبیعی بدون تخریب، امری غیرممکن است.
از اینرو پروژههای معدنی باید با ملاحظات زیستمحیطی همراه باشند به این معنا که در استخراج فرآوردههای معدنی، باید به استانداردهای زیستمحیطی توجه کرد. شاید باور نکنیم اما جادهسازی نیز باعث تخریب محیطزیست میشود، در حالی که همه میدانیم تا چه میزان جادهسازی در رفاه حال مردم تاثیرگذار است.
از اینرو کشورهای توسعهیافته ضمن بهرهبرداری از معادن، تلاش میکنند که میزان تخریب به محیطزیست را در هنگام بهرهبرداری از معادن کاهش دهند. اما باید به این نکته تاکید کنم که در ایران معادن کوچک موجود در مناطق دورافتاده، چندان در پی رعایت استانداردهای زیستمحیطی نیستند، به همین دلیل لازم است تعادلی بین کارهای اقتصادی، معدنی و ملاحظات زیستمحیطی به وجود آید. توقف فعالیتهای معدنی با هدف حفظ محیطزیست منطقی نیست چراکه هر کشوری به مواد معدنی نیاز دارد و رونق معادن در کشور باعث شکوفایی اقتصاد کشور خواهد شد. ایران نیز با جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفر، به فعالیتهای معدنی نیاز دارد زیرا استخراج مواد معدنی علاوه بر اشتغالزایی، باعث رشد اقتصادی میشود. بدون تردید استخراج نفت نیز به محیطزیست آسیب جدی وارد میکند. حال باید بهرهبرداری از آن را متوقف کرد؟ بدون تردید پاسخ به این پرسش منفی است چراکه این نعمت خدادادی برای توسعه اقتصادی بسیار مهم است و باید در پی رعایت استانداردها در استخراج از معادن باشیم. در جامعه باید تعادلی بین محیطزیست و فعالیتهای اقتصادی برقرار شود. معادن طلا در کردستان میتوانند برای تعداد قابل توجهی از ساکنان آن منطقه، اشتغالزایی کرده و اقتصاد آنجا را متحول کنند. اگر بخواهیم فعالیتهای معدنی را برای حفاظت از محیطزیست متوقف کنیم بدون تردید به توسعه استانهای محروم ظلم کردهایم.
تورج فتحی / کارشناس محیطزیست