مشکلات فعالان بخش خصوصی درباره سامانه کاداستر و ثبت محدوده‌های معدنی به شکل آنلاین در جلسه کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با موضوع «بررسی شفافیت اقتصادی در آزادسازی و واگذاری پهنه‌های معدنی» ۱۶ مهر در اتاق سالن جلسات اتاق بازرگانی،
صنایع، معادن و کشاورزی ایران مطرح شد. در این جلسه، بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق، اسدالله کشاورز مدیرکل دفتر امور اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت و جمعی از فعالان معدنی حضور داشتند.
شفاف‌سازی در واگذاری پهنه‌های معدنی
به گزارش صمت، در این جلسه، بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، با بیان اینکه آزادسازی پهنه‌ها نتوانست رضایت بخش خصوصی را جلب کند، گفت: تلاش نمی‌کنیم این ذهنیت را تقویت کنیم که پهنه‌های امیدبخش در اختیار افراد خاص قرار می‌گیرند اما تجربه نشان داده که در عمل شاهد چنین چیزی هستیم و فعالان معدنی بخش خصوصی برای دریافت محدوده‌ها با دشواری بیشتری روبه‌رو هستند. وی با اشاره به شفاف نبودن واگذاری برخی پهنه‌های معدنی، بیان کرد: کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران به نمایندگی فعالان معدنی، خواستار توضیح وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به نحوه واگذاری پهنه‌های خاص است.
مکانیسم واگذاری پهنه‌ها مشخص نیست
در ادامه این جلسه، پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، گفت: این شائبه وجود دارد که بسیاری از محدوده‌ها از قبل واگذار شده بودند. از این‌رو این پرسش مطرح است که واگذاری پهنه‌ها بر اساس چه سازکاری است و چرا به دغدغه‌های بخش خصوصی در این واگذاری‌ها توجهی نمی‌شود. پرسش دیگر این است که چرا نام محدوده‌هایی که یک سال پیش ثبت شده بودند هم‌اکنون حذف شده است؟ در حالی که بر اساس قانون، اطلاعات باید در دسترس همگان باشد.
وی ادامه داد: از چند ماه پیش، اطلاع‌رسانی شد که ۲۰ شهریور ۱۳۹۷، پهنه‌های معدنی در سامانه کاداستر آزاد می‌شوند. شرکت‌ها بر همین اساس پیش‌مطالعه خود را آغاز کردند اما در زمان اجرای واگذاری پهنه‌ها مشاهده کردیم که برخی پهنه‌ها بلوکه شدند.
وی افزود: محدوده‌ها در موعد مقرر، آزاد شده و در اختیار قرار داده شده‌اند اما مشکلاتی هم وجود داشته است.
هجوم برای ثبت پهنه‌های معدنی
در ادامه این جلسه، اسدالله کشاورز، مدیرکل امور دفتر اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت به پرسش‌های مطرح شده در این جلسه پاسخ داد. وی در ابتدا گفت: در روز نخست واگذاری پهنه‌ها با هجوم هیجانی فعالان معدنی برای ثبت محدوده‌ها، روبه‌رو شدیم، به‌گونه‌ای که محدوده‌هایی که سال‌ها آزاد بوده‌اند به یکباره خواهان پیدا کردند و ثبت شدند. وی با بیان اینکه از ۱۱ شهریور امسال ثبت محدوده‌ها آزاد شد، خاطرنشان کرد: از این تاریخ، دیگر هیچ ثبتی انجام نشد و سامانه قفل شد که شائبه‌های این‌چنینی پیش نیاید اما برخی از سازمان‌ها که فراموش کرده بودند نقاط امیدبخش خود را ثبت کنند وارد ماجرا شدند و مجبور شدیم نقاط امیدبخش آنها را در سامانه قرار دهیم.
به گفته کشاورز، تعارضات با محدوده‌های دیگر و همچنین مشکلات با سازمان‌های تصمیم‌گیرنده مانند محیط‌زیست می‌تواند عامل بلوکه شدن یا از دست رفتن برخی محدوده‌ها شود. در برخی موارد، پروانه بهره‌برداری وجود داشته و از ثبت در سامانه کاداستر جا مانده که در این موارد هم تلاش کردیم آنها را اصلاح کنیم. در برخی موارد محدوده‌های کنار هم مربوط به یک نفر یا سازمان بوده که حریم بین آنها را حذف کردیم. وی ادامه داد: مشکلات مربوط به ثبت محدوده‌های استخراجی یا اکتشافی در سامانه یا اشتباه کاربران وزارتخانه یا اداره‌های تابع در استان‌ها ممکن است باعث شده باشد برخی محدوده‌ها به اشتباه آزاد اعلام شوند. کشاورز با بیان اینکه نمی‌توان ادعا کرد سامانه کاداستر بدون ایراد است، گفت: اگر اکتشافات معدنی همچنان به شکل سنتی انجام می‌شد باز هم با مشکلات جدی روبه‌رو بودیم. از این‌رو بهتر است برای حل نواقص کاداستر تلاش کنیم. فلسفه اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت به سراغ کاداستر رفت این بود که شفافیت را بیشتر کند. در واقع برای شفاف‌سازی و ورود لایه‌های اطلاعاتی مختلف، به سمت کاداستر رفتیم و هر روز به دنبال توسعه آن هستیم. امید است تا پایان مهر امسال آمار تولید و حقوق دولتی نیز به این سامانه اضافه شود. این مقام مسئول با بیان اینکه همواره متهم به واگذاری پهنه‌ها به نزدیکان خود هستیم، گفت: همواره امکان تخلف در هر کاری وجود دارد اما نباید این ذهنیت تقویت شود. شاید در چند مورد انگشت‌شمار چنین اتفاقی رخ داده باشد. در واگذاری پهنه‌ها، وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال سهولت در انجام کار است. مدیر کل اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت، با بیان اینکه ایمیدرو در زمینه پهنه‌ها ورود کرده است، گفت: در تامین بودجه برای سازمان زمین‌شناسی، محدودیت وجود دارد. در نتیجه ایمیدرو، کار روی ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور را آغاز کرد. حدود ۱۴۰ پهنه در کشور تعریف شده که معادل ۵۰۰ هزار کیلومتر مربع است. جالب است بدانید ایمیدرو در پهنه‌هایی که امیدی وجود نداشت موفق به شناسایی ظرفیت‌های قابل توجهی شده است. وی با بیان اینکه سرور سامانه کاداستر ۱۲۰ ترابایت است، گفت: معضل کند بودن سرعت اینترنت در کشور ارتباطی به وزارت صنعت، معدن و تجارت ندارد و در این زمینه محمد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات باید پاسخگو باشد که چرا سرعت اینترنت در کشور مشکل دارد. به گفته کشاورز، از ۱۴۰ پهنه، حدود ۲۰ پهنه واگذار نشده‌اند که متقاضی نداشته یا در مناطق محیط‌زیست قرار داشته‌اند. خروجی حاصل از این پهنه‌ها افزون بر ۶۰۰ محدوده امیدبخش است که از این تعداد ۳۹ مورد در خواف قرار دارند و از ۳۹ مورد ۲۵ مورد با محدوده‌های مردم درگیراست. وی در ادامه با بیان اینکه برخی اطلاعات در سامانه کاداستر قابل مشاهده نیست، گفت: برخی بر این باورند که اطلاعات بازار دلالی درست کرده و مدام از سوی دلالان با آنها تماس می‌گیرند به همین دلیل این اطلاعات به طور موقت حذف شده است. کشاورز افزود: ۱۸۱ محدوده در برهه زمانی ۱۱ شهریور تا ۸ مهر، ثبت شد و از آن تاریخ هیچ اجازه‌ای برای ثبت داده نشد. البته زمانی که ما سامانه ثبت را بستیم دوستان گفتند فراموش کرده‌اند مناطق امیدبخش را ثبت کنند، به همین دلیل مجبور شدیم آن را باز کنیم.وی در ادامه گفت: خانم ناطق از روزنامه صمت، با من تماس گرفتند و پرسیدند که جریان ۲۰۰ محدوده که قرار است آزاد شود به کجا رسید؟ انتشار این خبر باعث شد این موضوع را شفاف کنم که واگذاری ۲۰۰ محدوده، ارتباطی با وزارت صنعت، معدن و تجارت ندارد و از سوی ایمیدرو اجرا خواهد شد. واگذاری ۲۰۰ محدوده امیدبخش را ایمیدرو مطرح کرد و باید بگویم آزادسازی و واگذاری ۲۰۰ محدوده، ۲مقوله جداگانه است. گفتنی است که مهدی کرباسیان رئیس هیات عامل ایمیدرو در نشست خود با اعضای تحریریه روزنامه صمت تاکید کرد که این ۲۰۰ محدوده از سوی سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها واگذار می‌شود.
