یکی از مولفههای مهم توسعه اقتصادی در هر کشوری برگزاری نمایشگاههای داخلی و بینالمللی است.
از آنجاییکه به گفته کارشناسان صنعت فولاد، بیش از ۸۰ درصد تجهیزات مورد نیاز این صنعت در ایران تهیه و تولید میشود، لازم است نمایشگاهی با رویکرد بومیسازی صنعت فولاد برگزار شود تا فعالان این حوزه از نزدیک با آخرین دستاوردهای این حوزه آشنا شوند و نیازهای کارخانههای خود را با توجه به تولیدات داخلی تامین کنند. در همین زمینه، محمد فاطمیان، عضو هیاتمدیره شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان در گفتوگو با صمت، ضمن تاکید بر برگزاری نمایشگاههای تخصصی فولاد به افزایش تولید این فلز پس از انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد.
برگزاری نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران در زمان اعمال تحریمهای امریکا علیه ایران، میتواند کارساز باشد؟
نمایشگاههای داخلی و بینالمللی، همواره با رویکرد ایجاد تعامل، انتقال تجربهها و ارائه آخرین دستاوردهای فنی برگزار میشوند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تلاشهای زیادی در صنعت فولاد کشور انجام شد. تمام همایشهای تخصصی، از جمله نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد، با هدف تعالی رشد فولاد برگزار میشوند. بدیهی است در شرایط فعلی و اعمال تحریمها علیه ایران، برگزاری این نمایشگاهها ضمن ارائه گزارشی از وضع موجود، میتواند در زمینه اطلاعرسانی، شفافسازی این صنعت، خودباوری، استحکام پیوندها و زنجیره فولاد تاثیرگذار باشد.
با اجرای این نمایشگاهها، ما به دشمنان ایران اسلامی اعلام میکنیم که همواره مقاوم، مستحکم و پیروز میدان هستیم. با افتخار باید بگویم که پس از انقلاب اسلامی، یکی از میدانهایی که در آنها موفق بودیم تولید استراتژیک فولاد بوده است.
تولید فولاد در هر کشوری، یکی از نشانههای توسعه در آن کشور به شمار میرود. هر چه میزان ظرفیت تولید فولاد در کشوری زیاد باشد به همان نسبت آن کشور بهسمت توسعهیافتگی پیش رفته است.
تولید فولاد در این مدت چه سیری را پیموده است؟
ایران، در تولید فولاد ۴ تا ۵ درصد از میانگین دیگر کشورهای جهان سبقت گرفته است. درحالحاضر میزان تولید فولاد ۷۰۰برابر نسبت به پیش از انقلاب اسلامی بیشتر شده است. درحالحاضر ظرفیت تولید زنجیره فولاد در کشور حدود ۳۵۰ میلیون تن است. تولید محصولات فولادی، از ابتدای تبدیل سنگ آهن به گندله، آهن اسفنجی تا فولادهای آلیاژی، یک اتفاق کمنظیر در تاریخ کشور ایران است.
پیش از انقلاب اسلامی ایران، تولیدات فولاد به شرکت ذوب آهن اصفهان محدود میشد. این شرکت از دهه ۴۰ شرایط را برای راهاندازی آغاز کرد و در نهایت از سال ۱۳۵۱با همکاری و همراهی متخصصان روسی، در ایران راهاندازی شد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شرایط برای ورود بخش خصوصی، کمکم فراهم میشود. این موفقیت تا امروز ادامهدار بوده، تاجاییکه رتبه قابل قبولی در تولید فولاد در جهان داریم. به نظر من برگزاری جشنواره ملی فولاد، در ترغیب، تشویق و معرفی بسیاری از تولیدکنندگان داخلی تاثیرگذار خواهد بود و میتواند در توسعه صنعت فولاد کشور موثر باشد. از دیگر سو، برگزاری این نمایشگاه میتواند فرصتی برای قدرشناسی از کسانی باشد که در زنجیره تولید فولاد، از تدوین استراتژی تا عملیاتی کردن آن زحمت میکشند. صاحبان شرکتهای مهندسی و دانش فنی در چنین رخدادهایی باید در کنار یکدیگر جمع شوند و آخرین دستاوردهای خود را در غرفههای مختلف در دید بازدیدکنندگان قرار دهند.
به نظر شما، بومیسازی صنعت فولاد محقق خواهد شد یا برای رسیدن به این خواسته همچنان راه و مسیر طولانی را باید طی کنیم؟
بومیسازی صنعت فولاد، چندان غیرممکن نیست. ما وابستگی چندانی به کشورهای خارجی نداریم. در واقع بیش از ۸۰ درصد فرآیند تولید و ساخت ماشینآلات تولید فولاد، در کشور امکان تولید دارد و دانش فنی تا حدود زیادی در کشور تامین شده است. البته این نکته را در نظر بگیرید که بومیسازی به این معنی نیست که از صفر تا صد یک فرآیند تولید در یک کشور انجام شود.
این روزها مدل اقتصاد جهانی بر پایه اقتصاد مزیتمحور و رقابتی استوار شده است. بر اساس این مدل، دیگر تولید تمام قطعات در یک کشور توجیه ندارد. لازم است در بخشی از خطوط تولید، برخی از نیازها و مواد اولیه به وسیله واردات تامین شود. اگر برخی مواد اولیه وارد کشور شود، نه تنها بد نیست بلکه به آن ارزش افزوده نیز داده میشود. وقتی تولید یک قطعه در کشور توجیه اقتصادی نداشته باشد میتوان آن را وارد کرد و اگر بخواهیم آن را در کشور تولید کنیم، در مسیر نادرستی گام گذاشتهایم. در شرایط بحرانی، وقتی کشور تحریم شده است نخست باید به توان داخلی تکیه کنیم و نیازهای خود را در کشور تامین کنیم اما اگر چنین شرایطی فراهم نشود میتوان با واسطه نیازهای صنعت را وارد کرد.
با توجه به آنچه گفتید تعریف شما از بومیسازی متفاوت است؛ تعریف خود را از مفهوم بومیسازی بفرمایید؟
درست است. تعریف من از بومیسازی، تهیه و تولید تمام قطعات در کشور نیست. وقتی از تولید بومی سخن میگوییم به این معناست که در داخل کشور از بیشترین توان مهندسی، دانش، مهارت و تجربه در بکارگیری تولیدات بهره بگیریم. به نظر من، بومیسازی به معنی صددرصد تولید داخلی نیست و این مدل از تعریف بومیسازی، مربوط به ۲۰ سال پیش است. همانگونه که اشاره کردم مدل اقتصادی حاکم بر جهان، مزیتمحور و رقابتی است.
آیا در جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد، امکان آشنایی فعالان صنعت فولاد با آخرین دستاوردهای این صنعت فراهم میشود؟
بدون تردید چنین است. باید جشنوارهها و سمینارهای تخصصی برگزار شوند تا فعالان این حوزه با آخرین پژوهشهای کاربردی در این زمینه آشنا شوند و اظهارنظرهای فنی را به گوش یکدیگر برسانند تا از بیشترین توان ساخت داخلی و مهندسی در زمینه بومیسازی بهره بگیرند.
هر سال نمایشگاههای مختلفی در زمینه صنعت فولاد برگزار میشود. به نظر شما نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران چه تفاوتی با دیگر نمایشگاهها دارد و آیا ضرورتی برای اجرای آن وجود دارد؟
رویکرد نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران، با دیگر نمایشگاهها متفاوت است. در واقع هدف، برگزاری جشنواره است و اطراف آن نمایشگاهی برگزار میشود، در حالی که چندان به موازیکاری در برگزاری نمایشگاه باور ندارم و معتقدم بهتر است نمایشگاههای متمرکز در کشور اجرا شوند. اگر در سال تنها یک رخداد بزرگ بینالمللی برگزار شود میتواند در وقت و بهرهوری صنعتگران تاثیرگذار باشد.
اما برنامهریزان این نمایشگاه برنامهریزی کردند که پنلهای مختلفی را برگزار کنند. همچنین در این جشنواره، اطلس ملی فولاد که ۵ سال پیش با همکاری انجمن فولاد تهیه شد، به روزرسانی میشود. همچنین اپلیکیشنهایی برای این اطلس طراحی شده است که اتفاق خوبی در حوزه فولاد است. این برنامههای جانبی، بهطور قطع این نمایشگاه و جشنواره را از دیگر نمایشگاههای فولادی متمایز میکند.
