با توجه به هزینه بر بودن مطالعات تخصصی و تفصیلی مربوط به شناسایی و پتانسیلیابی مناطق در زمینه ژئوپارک، سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور در رویکردی جدید بر اساس وظیفه حاکمیتی خود اقدام به تامین مالی مطالعات در قالب سرمایهگذاری مشارکتی در این زمینه خواهد کرد.
این امر مستلزم اعلام آمادگی مناطق و تامین اعتبار سهم مشارکتکننده خواهد بود.
لازم
به ذکر است؛ پیش از این مناطق درخواستکننده بهطور یک طرفه به تامین
اعتبار برای انجام مطالعات مبادرت کرده و این امر هزینه زیادی را برای
مناطق در برداشت. طبق رویکرد جدید، در صورت انجام صحیح فرایندها با نظارت
سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به عنوان تنها مرجع حاکمیتی مربوط
به مطالعات و شناسایی ژئوپارکها در کشور، مناطق میتوانند پروسه ژئوپارک
شدن را در مدت زمان کوتاهی به نتیجه برسانند.
حرکت به سوی معرفی و ثبت
یک ژئوپارک ابتدا توسط بخش حاکمیتی منطقه میزبان صورت پذیرفته و این کار در
مرحله اول با سرمایهگذاری بخش دولتی آغاز شده و در ادامه با جذب
سرمایهگذار و فعال شدن جامعه محلی و بخش خصوصی ادامه خواهد یافت.
با
توجه به لزوم حرکت منظم کشور در مقوله انجام مطالعات ژئوپارکها و پرهیز
ازدوبارهکاریها و حرکت در مسیر درست فعالیتی، شایسته است فعالیتهای
تخصصی این حوزه بهصورت هدفمند با نظارت سازمان زمینشناسی و
اکتشافاتمعدنی کشور دنبال شود. شکلگیری کارگروه ملی ژئوپارکهای کشور با
محوریت این سازمان و همکاری سازمانهای حفاظت محیطزیست، وزارت میراث
فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و
کمیسیون ملی یونسکو، با تدوین برنامه های اصولی در خصوص شناسایی و معرفی
پدیدههای منحصربهفرد مناطق و نظارت بر اجرای پروژههای مرتبط با ژئوپارک
در کشور (شناسایی/آموزش و پژوهش/بهره برداری/حفاظت) به این فعالیتها نظام
خواهد بخشید. مناطق مستعد پس از طی کردن مراحل مقدماتی و آمادهسازی
بهعنوان ژئوپارک مطابق با برنامه اصولی و صحیح، میتوانند برای ثبت ملی و
سپس جهانی اقدام کنند.
بدون شک، توسعه گردشگری تخصصی و پایدار از طریق
ژئوپارکها با فراهم کردن فرصتهای جدید برای بسیاری از روستاها و مناطق
کمدرآمد حیات دوباره میدهد و موجب توسعه این نواحی شده و این
سکونتگاهها را پابرجا نگه میدارد. دارا بودن طرح جامع مدیریتی، حفاظتی و
بهرهبرداری، ارائه تسهیلات و خدمات در سطح استاندارهای ملی و فراملی و
مدیریت یکپارچه و هماهنگ و درگیر کردن جوامع محلی در این زمینه میتواند
این مناطق را به مقصدی برای توسعه زمینگردشگری (ژئوتوریسم) و طبیعتگردی
تبدیل کند.
نازنین بدری
مسئول مطالعات میراث زمینشناختی
سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور
