تدوین برنامه‌ها و طرح‌های جامع در جهت توسعه بخش‌های مختلف معدن، از جمله مسائلی است که همواره تا امروز مطالبه جدی فعالان معدنی بوده است.
در این میان اخباری مبنی بر تدوین شدن طرح جامع و سند‌های توسعه‌ای برخی حوزه‌های معدنی به گوش می‌رسد؛ از این رو توجه به طرح‌های تدوین شده و همچنین حوزه‌های مغفول مانده در این برنامه‌ریزی، حائز اهمیت است.
تدوین طرح توسعه گوهرسنگ‌ها
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ از تعریف شدن سند توسعه‌ای گوهرسنگ‌ها تا سال ۱۴۱۰ خبر داد. او با بیان اینکه ایمیدرو دو دوره پنج‌ساله برای توسعه صنعت گوهرسنگ‌ها تدوین کرده، به تعیین شدن ۸ استراتژی برای توسعه صنعت گوهرسنگ‌ها توسط ایمیدرو اشاره کرد.
هاشمی در این‌باره توضیح داد: در دوره ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۵، پنج استراتژی و در دوره ۱۴۰۵ تا۱۴۱۰، سه استراتژی با برنامه‌های مختلف تعریف شده است. به گزارش معدن‌نیوز، ابومحمد هاشمی ضمن اعلام این خبر گفت: از جمله استراتژی‌های دوره اول سند ملی توسعه صنعت گوهرسنگ می‌توان به اصلاح ساختار کلان صنعت، توسعه زیرساخت‌ها و بهبود محیط کسب‌وکار، توسعه مدیریت و منابع انسانی و توسعه سرمایه‌گذاری و تولید اشاره کرد.
توجه به بازارها جهانی
هاشمی همچنین توجه به بازارهای جهانی را از استراتژی‌های مهم تدوین‌شده در سند توسعه صنعت گوهرسنگ‌ها معرفی کرد. او در این باره اظهار کرد: توسعه منابع تامین گوهرسنگ خام، توسعه سرمایه‌گذاری و تولید و توسعه بازار داخلی، منطقه‌ای و جهانی نیز به‌عنوان استراتژی دوره دوم تعیین شده است. سند ملی توسعه صنعت گوهرسنگ کشور در شورای راهبری صنعت گوهرسنگ با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه‌های دولتی مرتبط و تشکل‌های بخش خصوصی با محوریت ایمیدرو تصویب شده است.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در راستای هموارسازی راه توسعه صنعت گوهرسنگ با همکاری سایر سازمان‌های ذی‌ربط دولتی و تشکل‌های بخش خصوصی، استراتژی‌های تعریف شده در این سند ملی را اجرایی می‌کند.
آینده نامعلوم مس
چند سالی است که اخبار پراکنده‌ای از طرح جامع مس به گوش می‌رسد و بعد از هدف‌گذاری و تعیین مشاور، این طرح برای اجرا آماده شد که با نهایی شدن مرحله هدف‌گذاری آینده‌ای روشن را برای صنعت مس ترسیم می‌کرد، اما درحال‌حاضر این طرح روی کاغذ مانده و خبری از عملیاتی شدن آن در سطح صنعت به گوش نمی‌رسد.
به گزارش ماین‌نیوز، کوروش شعبانی، نایب رئیس انجمن مس ایران در این باره اظهار کرد: طی ۲۰ سال گذشته چند طرح برای صنعت مس نوشته شد، اما اگر بخواهیم به‌طور تخصصی، علمی و با برنامه‌ریزی در صنعتی وارد شویم باید از قبل برنامه ۲۰ سال آینده تنظیم شده باشد. در مس نیز باید این اتفاق بیفتد اما باوجود اینکه چند طرح جامع نوشته شده، برنامه‌ای برای آینده این صنعت تعریف نشده و عملا هیچ کدام از طرح‌ها به اجرا درنیامد.
طرح‌های جامع باید اجرا شوند
شعبانی تاکید کرد: در تهیه و اجرای طرح جامع مس همکاری انجمن مس الزامی است. در این زمینه چند جلسه مشورتی اولیه برگزار شد تا هسته مرکزی این طرح مشخص شود. در این جلسه‌ها اهداف مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بعد از تعیین هدف به‌صورت طرح به ایمیدرو تحویل داده شد که با انجام مناقصه مشاور برای این طرح نیز مشخص شد. از ایمیدرو خواسته شد انجمن مس حتما به‌عنوان یکی از ارکان تهیه این طرح حضور داشته باشد، چراکه انجمن نیازهای صنعت مس را به‌خوبی می‌شناسد. در حوزه‌های مختلف برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی نوشته و به‌صورت یک کتابچه منتشر شده و بدون استفاده مانده است. صنعت مس به چنین کتابی نیاز ندارد، بلکه طرح‌هایی اجرایی هستند که حال صنعت و اقتصاد را بهبود می‌بخشند.
به‌گفته وی انتظار انجمن مس این است که هر مرحله از طرح جامع که تهیه شد در اختیار انجمن مس قرار گیرد تا بررسی‌های لازم انجام شود و در صورت نیاز به اصلاح و تکمیل آن پرداخته شود؛ این طرح باید هرچه سریع‌تر به مرحله اجرا برسد.
لزوم بازنگری در طرح‌های جامع
این فعال حوزه مس به هدف‌گذاری‌های بلندمدت در رویکردهای مدیریتی اشاره کرد و گفت: وقتی برای افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد را برنامه‌ریزی می‌کنند، در واقع در این صنعت یک اتفاق مطلوب در حال رخ دادن است؛ هر چند ضعف‌ها و اشکالات زیادی در این مسیر وجود دارد و طرح جامع فولاد هر چند سال یک بار به بازنگری نیاز دارد تا اگر تغییراتی در سطح کشور و روابط بین‌الملل رخ داد طرح‌های جامع نیز مطابق با این تغییرات اصلاح و بازنگری شوند.
شعبانی ادامه داد: صنعت مس نیز مانند فولاد به چنین طرح جامع و کاملی نیاز دارد. یک برنامه بلندمدت ۲۰ ساله باید نوشته و هدف‌گذاری شود و هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار گیرد تا میزان انحراف‌ها و پیشرفت‌ها مشخص شود. بعد از مشخص شدن موانع، برای رفع آنها باید برنامه‌های دقیق‌تری به کار گرفته شود. طرح جامع ۲۰ ساله به یک بودجه مناسب نیاز دارد. سرمایه‌گذاری یک تا ۲ میلیارد دلاری می‌تواند بخشی از مشکلات صنایع معدنی را حل کند تا بتوان از این راه معدن را جایگزین بخشی از نفت کرد؛ جایگزینی کامل زمان و هزینه زیادی را طلب می‌کند.
شرایط مطلوب بازارهای جهانی
شعبانی ورود و شناسایی فرصت‌های موجود در صنعت مس توسط دولت را الزام دستیابی به توسعه معرفی کرد و گفت: به‌عنوان فعال حوزه معدن و مس انتظار داریم دولت جدید در دوره چهارساله خود که به‌نوعی دوره شکوفایی صنایع معدنی و مسی به‌حساب می‌آید، خوب ظاهر شود. بازارهای جهانی و قیمت‌ها شرایط مطلوبی دارند که این موضوع برای تولیدکننده انگیزه ایجاد می‌کند. درحال‌حاضر بازار فضای مناسب برای ورود و سرمایه‌گذاری دارد و مشخص نیست در سال‌های آینده چه اتفاقی بیفتد؛ بنابراین دولت سیزدهم باید از این دوره شکوفایی استفاده کند. دنیا به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع سبز در حال حرکت است. توربین‌های بادی و خودروهای برقی از نمونه‌هایی هستند که نیاز به مس را در آینده دوچندان می‌کنند و ایران در این بازار رقابت نباید از سایر رقبا عقب بماند.
سخن پایانی…
بهره‌گیری از نکات مهم مدیریتی مانند مسائل مرتبط با برنامه‌ریزی‌های جامع، تمامی بخش‌های اقتصاد را به سمت توسعه و رونق سوق خواهد داد؛ از همین رو انتظار می‌رود متولیان جدید بخش معدن و صنایع معدنی، تدوین طرح‌های جامع را در دستور کار خود قرار دهند.
