سهراب حسینی، کارشناس معدن و حفاریهای معدنی در ارتباط با موانع و مشکلات حفاری به صمت گفت: حفاری معدنی در کشور، چالشهای بسیاری دارد که یکی از آنها، واردات ماشینآلات معدنی و تولید این ماشینآلات در داخل کشور است. باتوجه به آنکه پیرامون چنین موضوعی بحث بسیاری وجود دارد، اما باتوجه به پایان کار دولت سیزدهم، این موضوع برطرف نشد و سرجای خود باقی است. ماشینآلات و تجهیزات حفاری، دستگاههای مونتاژشدهای هستند و هرکدام از قسمتهای آن را برندهای اروپایی تشکیل میدهند و قسمتهای دیگر مانند شاسی و آهن کاری، قابلیت ساخت در داخل کشور را دارند. در نتیجه اگر بخواهیم در داخل کشور، بحث تولید داخل را داشته باشیم، بهعلت تحریمها با کمبود تیراژ و کمبود لوازم اولیه مواجه خواهیم بود. در ضمن، برای واردات موتور ماشینآلات معدنی، تعرفههایی وجود دارد که این تعرفهها مانع ساخت دستگاه باکیفیت خواهد شد.
حسینی ادامه داد: تعرفهها، مانع بزرگ ساخت داخل میشوند که برای برطرف کردن این موانع، راهکارهایی وجود دارد که یکی از آنها پرداخت تسهیلات است که با مشارکت سازمانهای بزرگ معدنی قرار است چنین اقدامی انجام گیرد. ماجرا از آنجایی روی دیگر خود را نشان میدهد که جلوی رقابت بخش خصوصی با سایر بخشها گرفته و واردات دستگاه حفاری با مشکل و موانع روبهرو شود. چندین مرتبه، اعلام شده است که موانعی برای واردات دستگاه و ماشینآلات معدنی وجود ندارد و در بخشنامهای که تابستان سال گذشته مطرح شد، بحث حفاری اکتشافی به دفتر بهرهبرداری وزارت صمت ارجاع داده شد. بروکراسیهای اداری مانع بزرگی در برابر کسانی هستند که قصد واردات ماشینآلات حفاری معدنی را دارند که این موضوع در کشور مشاهده میشود و واردکننده را پشیمان میکند. کمبود ماشینآلات حفاری در دستگاههای عمیقزن و نیمهعمیق بسیار مشهود است و معادن کشور نیازمند چنین دستگاههایی هستند تا بهرهوری معادن افزایش پیدا کند و حفاری در بخشهای عمیق و نیمهعمیق انجام گیرد.
اهمیت تربیت نیروی انسانی
وی افزود: موضوع تربیت نیروی انسانی، بحث دیگری است که باید در حوزه معدن به آن توجه شود. اتحادیه حفاری، فعالیتهای بسیاری را در این زمینه آغاز کرده و نیاز به مشارکت شرکتهای معدنی بزرگ دارد. شرکتهای بزرگ بهتنهایی قادر به تعلیم نیرو هستند، اما این نیروها از شرط استاندارد برخوردار نیستند. اتحادیه حفاری، پیشنهاد همکاری به یک شرکت بزرگ معدنی را داده، اما متاسفانه بودجه از سوی این شرکت تامین نشده است. شرایط لازم برای تعلیم و تربیت افراد بهعنوان کمکحفار وجود دارد تا در آینده بتوانند تبدیل به حفار حرفهای شوند.
وی گفت: یکی دیگر از موضوعات موردبحث در حفاریهای معدنی، تامین سوخت است. بسیاری از دستگاههای حفاری بهعلت آنکه فاقد برگه سبز هستند و فاکتوری برای آنها وجود ندارد، نمیتوانند سوخت موردنیاز را دریافت کنند. شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی در مناطق مختلف، سهمیه سوخت تعیینشده را به دستگاههایی که میتوانند سوخت دریافت کنند، نمیدهد و همواره پایینتر از میزان مشخص، سوخت را تحویل داده است. چالش تامین سوخت سبب شده تا پیمانکار یا دستگاهدار از روشهای دیگری به تامین سوخت بپردازد و فعالیتهای حفاری تا زمان تامین سوخت، روی زمین میماند. تامین لوازم درونزایی را میتوان یکی دیگر از چالشهای حفاری دانست که در موضوع کدهای گمرکی مشهود است.
حسینی خاطرنشان کرد: حواشی حفاری مانند تامین آب و معارضان محلی، چالش دیگر معادن و حفاری است. سازمان صمت باید موضوع مسئولیت اجتماعی را پیگیری و با معارضان محلی صحبت کند. بسیاری از معادن درگیر شکایت هستند و این امر سبب شده است تا فعالیتهای حفاری درگیر چالش شود. بهطبع با شکلگیری فعالیتهای معدنی، مزاحمتهایی برای مردم آن منطقه ایجاد میشود که بهواسطه آن، برای آنها عارضههایی خواهد داشت.
سخن پایانی
اقتصاد کشور، مولفههای بسیاری دارد که هرکدام برپایه موضوعی استوار هستند. معادن نیز، یکی از مولفههای اقتصاد هستند که اگر توجه ویژهای به آنها شود، میتوانند یاریگر اصلی اقتصاد کشور باشند. آنطور که مشخص است، معادن با کمبود ماشینآلات معدنی، دست و پنجه نرم میکنند که باید هرچه سریعتر این موضوع برطرف شود. امید است تا دولت محترم چهاردهم، مشکلات معادن کشور را جدی بگیرد و در راستای برطرف کردن چالشها تلاش کند.