اکتشاف نخستین گام برای شروع فعالیتهای معدنی است که نیازمند صرف هزینه و استفاده از تجهیزات روز دنیا خواهد بود اما باید به این نکته توجه داشت: موفقیت در حوزه معدن وصنایع معدنی در گرو توسعه و پیشرفت حوزه اکتشاف است.
به همین دلیل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) توسعه اکتشاف را در اولویتهای اصلی کار خود قرار داد. در واقع ایمیدرو با پذیرش ریسک بالای اکتشاف در حالی پا به این حوزه گذاشت که امروز نتایج بسیار خوبی را بهدست آورده است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: براساس برنامه اکتشافات جدید که در دولت یازدهم از سوی سازمانهای ایمیدرو و زمینشناسی اجرا شده، تاکنون در مرحله مقدماتی ۴۰۰میلیون تن سنگآهن، ۵۰۰میلیون تن زغالسنگ و ۹۰ تن طلا کشف شده است. به گزارش ایرنا، مهدی کرباسیان افزود: برنامه جدید اکتشافی سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) که از سال ۱۳۹۳ باهدف بهرهبرداری بهینه از ذخایر کشور آغاز شد، حوزهای گسترده به مساحت ۲۵۰هزار کیلومتر مربع در شرق کشور را دربرمیگیرد. با توجه به گفتههای رییس هیات عامل ایمیدرو میتوان به این نتیجه دست یافت که دولت یازدهم به دنبال توسعه هرچه بیشتر در بخش معدن و صنایع معدنی است و با پذیرش ریسک بالای اقدامات اکتشافی راه را برای ورود سرمایهگذاران داخلی وخارجی باز کرده است.
رشد ۲/۵ برابری فعالیتهای اکتشافی
کرباسیان با بیان اینکه اقدام یادشده در حقیقت ۲/۵ برابر اکتشافات انجام شده در ۸۰سال گذشته است، گفت: اکتشافات جدید میتواند نقشی ارزنده در چارچوب توسعه متوازن کشور و ارتقای نقش معادن در اقتصاد ملی و نیز دستیابی به هدف اقتصاد بدون اتکا به درآمدهای نفتی ایفا کند. رییس هیات عامل ایمیدرو اضافه کرد: فعالیت اکتشافی از منطقه مستعد معدنی سنگان (خراسان رضوی) آغاز شد و پس از آن در نوار شرقی و دیگر نقاط کشور گسترش یافت. وی گفت: دستاورد این فعالیت بزرگ در ۲۵ پهنه، شناسایی ۳۰۰ محدوده معدنی است و اکنون پیشبینی میشود برای تعدادی از این محدودهها فراخوان داده و شماری نیز برای سرمایهگذاری ارائه شود. به گفته کرباسیان، اجرای ۷۴ پروژه اکتشافی در مراحل اکتشاف عمومی، تفصیلی و تکمیلی در مناطق مختلف کشور روی مواد معدنی مختلف همچون آهن، زغالسنگ، پلیمتال، طلا، مس، آنتیموان، سرب و روی، کرومیت، تیتان، نیکل، مولیبدن، باریت، فسفات و بوکسیت دستاوردهای ارزشمندی برای کشور داشته است. وی یادآورشد: استخراج مواد معدنی پتاس، منیزیم، لیتیم و… از شورابهها ازجمله برنامههای در دست اجراست و در عین حال پروژههای اکتشاف تکمیلی یکی از نتایج آن در معدن طلای زرشوران (آذربایجانغربی) افزوده شدن ۵۰درصدی به ذخایر این معدن است. فعالیتهای اکتشافی ایمیدرو در مناطقی همچون سنگان باعث شد تا عسلویه معدنی کشور( ذخایر موجود در منطقه سنگان) فرصتی برای جذب سرمایه در این بخش ایجاد و از سویی دیگر با در اختیار داشتن ذخایر غنی از سنگآن تولید ۵۵میلیون تن فولاد را برای چشمانداز ۱۴۰۴ محقق کند.
همکاری با شرکتهای خارجی در عملیات اکتشافی
موضوع دیگر که در انجام اقدامات اکتشافی از اهمیت فراوانی برخوردار است، همکاری با کشورهای خارجی به ویژه کشورهایی که تجربهای خوب در حوزه اکتشاف در اختیار دارند، است. حوزه اکتشاف در سالهای تحریم دچار عقبافتادگی بسیار شد، در نتیجه امروز باید مسئولان بخش معدن تمام همت خود را برای بازگشت این حوزه به جایگاه نخست خود به کار گیرند. همچنین باید به این نکته توجه کرد، دوران رکود بخش معدن فرصتی مناسب برای توسعه فعالیتهای اکتشافی خواهد بود تا در دوران رونق بتوان از آن به بهترین شکل بهره گرفت. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره همکاری با شرکتهای خارجی در عملیاتهای اکتشافی افزود: همکاری با شرکتهای آلمانی و کانادایی برای عملیات اکتشافی در معادن ایران دنبال میشود؛ در واقع در شرایط پساتحریم اولویت اصلی باهدف توسعه معادن نخست جذب سرمایه و بعد انتقال فناوریهای جدید است. به گفته وی، شرکتهای آلمانی و کانادایی درشرایط کنونی، آزمایشی عملیات معدنکاری را شروع کردهاند و توانستهاند با بهرهگیری از فناوری ماهواره تا ۱۰هزار متر زیر زمین را اکتشاف کنند و پیش از این ایران حداکثر میزان اکتشافات خود را در عمق ۴۰۰ تا ۵۰۰متری انجام داده بود. کرباسیان گفت: استفاده از فناوری ماهواره، زمان اکتشاف را کوتاه کرده و کیفیت آن را ارتقا میبخشد و در بحث سرمایهگذاری، زنجیره از معدن شروع میشود و تا دستیابی به بالاترین ارزشافزوده مواد معدنی ادامه مییابد.
اجرای ژئوفیزیک هوایی در استانهای معدنی
رییس هیات عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: بهرهگیری از فناوریهای جدید عملیات معدنی را تسریع میکند و اکنون ۳۸هزار کیلومتر ژئوفیزیک هوایی در استانهای یزد، کرمان و شرق اصفهان اجرا شده که این امر امکان دستیابی به اطلاعات دقیق را فراهم میکند. به گفته وی، جمعآوری اطلاعات در عملیات اکتشافی معادن به شکل معمول به ۵ تا ۶ ماه زمان نیاز دارد، درحالی که شرکتهای معدنی خارجی ۱۰ روزه این اطلاعات را ارائه میکنند. محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت پیش از این اعلام کرده بود، حداکثر وسعت محدوده اکتشافی در گذشته ۴۰ کیلومتر مربع بوده اما اکنون با تعریف پهنهها، این مقیاس بالاتر رفته و محدودهها وسیعتر شده است که با انجام عملیات اکتشافی و رسیدن به محدودههای امیدوارکننده و ذخایر مواد معدنی، محدودهها کوچکتر شده و پروانه اکتشاف برای آنها صادر خواهد شد. وی یادآور شد: سال ۱۳۹۲ سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور عملیات ژئوفیزیک کشور را سرعت داد و در ۹ ماه سال گذشته حدود ۱۵۰ هزار کیلومتر خطی عملیات ژئوفیزیکی را انجام داد؛ در حالی که در ۱۰ سال منتهی به سال ۱۳۹۲ در مجموع ۲۲۰هزار کیلومتر خطی ژئوفیزیک هوایی انجام شده بود. نعمتزاده افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت ابتدای دی ماه سال گذشته اقدام به آزادسازی ۱۷هزار کیلومترمربع محدوده اکتشافی بلوکه شده از طریق سامانه کاداستر کرد. وزارتخانه یاد شده اعلام کرده تاکنون ۸۵درصد از پهنههای معدنی کشور را به سرمایهگذاران واگذار کرده، درحالی که پیش از این عمده این مناطق به صورت بلوکه شده بود.
ذخایر مس ایران در جهان بینظیر است
در کنار صحبتهای مهدی کرباسیان، رییس هیات عامل ایمیدرو، علی اصغرزاده، مدیر اکتشاف معدنی ایمیدرو نیز بر ضرورت خودکفایی در تولید و فرآوری مس در کشور تاکید کرد و گفت: ذخایر مس ایران در جهان بینظیر است. به گزارش مسپرس، علی اصغرزاده افزود: ایران در بحث اکتشاف، استخراج و استحصال مس سابقه طولانی دارد. وی همچنین با اعلام اینکه یکی از بزرگترین کمربندهای کانیسازی مس جهان در ایران وجود دارد، اظهار کرد: طول این کمربند افزون بر ۲ هزار کیلومتر است. مدیر اکتشاف معدنی ایمیدرو ادامه داد: ایران یک کشور بینظیر در بحث ذخایر مس در جهان است. وی افزود: ایمیدرو هم به تبع ظرفیتی که در کشور وجود دارد فعالیتهای زیادی را روی اکتشافات مس انجام داده است. اصغرزاده تصریح کرد: در اثر این اکتشافات، ذخایر جدیدی مثل معادن ایجو، چاه مسی، چاه فیروزه، درهزار، درآلو، دره زرشک و… به ذخایر قطعی کشور اضافه شده است. علاوه بر این با هدف شناسایی ذخایر جدید مس از اواخر سال ۹۲ تا به امروز ۲۵۰هزار کیلومترمربع پهنه معدنی در سراسر کشور مورد اکتشاف قرار گرفته است. مدیر اکتشاف معدنی ایمیدرو افزود: تهیه اطلاعات پایه بخش زیادی از این پهنهها در استانهای خراسان جنوبی، یزد و اصفهان به اتمام رسیده است. وی گفت: تعیین میزان دقیق ذخایر محدودههای معدنی که دارای پروانههای اکتشافی هستند برای مثال استانهای خراسان جنوبی، زنجان، آذربایجانشرقی و غربی از دیگر برنامههای این سازمان است. اصغرزاده افزود: مس نسبت به دیگر فلزات آینده روشنی دارد چون این صنعت از توان مناسبی برای تولید اشتغال، ارزشافزوده، رشد اقتصادی و… برخوردار است. وی با اشاره به این جمله که توان ذخایر غنی مس میتواند افقی روشن فراروی اقتصاد و صنعت کشور ترسیم کند، گفت: معدنکاری مس در ایران از حیث تعداد معدن و کمیت حرف زیادی برای گفتن دارد. مدیر اکتشاف معدنی ایمیدرو خاطرنشان کرد: ایرانزمین یکی از ذخایر بالقوه مس در جهان را در دل خویش جای داده و این انباشتگیهای بالقوه مس از گذشته بسیار دور، انگیزهای برای رونق معدنکاری در این مرز و بوم بوده است. وی همچنین با اشاره به این جمله که توسعه صنعت مس با ایجاد صنایع فرآوری و احداث کارخانههای متعدد همراه است، بیان کرد: علاوه بر وجود معادن مس متعدد در سراسر ایران، ظرفیت قابلتوجهی برای شناسایی ذخایر مس در کشور وجود دارد چراکه ایران روی کمربند جهانی مس قرار دارد و اکتشافات گسترده میتواند به شناسایی ذخایر جدید مس بینجامد. اصغر زاده اذعان کرد: ایمیدرو بیشتر به پهنههایی ورود پیدا میکند که بخش خصوصی نسبت به این پهنهها استقبال و تحرکی نشان نمیدهد. مدیر اکتشاف معدنی ایمیدرو یادآور شد: ایمیدرو به عنوان سازمان توسعهایی سرمایهگذاری اولیه را در پهنههای معدنی به منظور کاهش ریسک و ایجاد جذابیت برای حضور بخش خصوصی برای ادامه سرمایهگذاری فراهم میکند.
وی ادامه داد: سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران سازمانی است پویا، کارآمد و تاثیرگذار در حوزه معادن و صنایع معدنی که در راستای سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران، با نقشی تعیینکننده در اقتصاد کشور به گونهای عمل میکند تا توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی با توجه به تامین نیازهای کنونی و آینده اقتصادی، اجتماعی و محیطی بخش تداومیافته و سازمان در رده سازمانهای توسعهای تراز نخست دنیا شناخته شود.