طلسم معدن مهـدیآباد شکست
عملیات اجرایی بزرگترین معدن سرب و روی ایران با حضور محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت، معدن و تجارت، مهدی کرباسیان رئیس هیات عامل ایمیدرو، جعفر سرقینی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت،
محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران، آیت الله محمدرضا ناصری امام جمعه استان یزد، سید محمد میرمحمدی استاندار یزد و محمدرضا علمدار یزدی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد آغاز شد. شروع عملیات اجرایی این معدن از اقداماتی بود که رئیس هیات عامل ایمیدرو در شروع به کار دولت یازدهم قول آن را داده بود. احداث کارخانههای فرآوری با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روی و ۸۰ هزار تن کنسانتره سرب و نقره و عملیات ۱۸۰ میلیون تنی پیش باطلهبرداری در ۴ سال نخست، از اهداف اصلی این پروژه است که در قرارداد آمده است. بهرهبرداری از معدن سرب و روی مهدیآباد، نقش بسیار مهمی در تامین خوراک صنایع سرب و روی ایفا میکند. بخش خصوصی یا همان کنسرسیوم ایران متشکل از شرکت معدنی مبین، شرکت مهندسی کاهنربا، انجمن سرب و روی ایران، شرکت مس مسکنی، شرکت معادن سرمک و شرکت آریا جنوب ایرانیان، برنده فراخوان سرمایهگذاری در این معدن است.
توجه مقامات بزرگ کشوری به معدن
وزیر صنعت، معدن و تجارت در آیین آغاز عملیات اجرای معدن و احداث کارخانههای سرب و روی مهدیآباد، اظهار کرد: یکی از اهداف مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و رئیسجمهوری توجه به معدن است. مهندس محمدرضا نعمتزاده ادامه داد: ما در ۲نوبت و حضوری، گزارشی به ایشان ارائه دادیم. در واقع به صورت حضوری و کتبی، کارنامه فعالان بخش خصوصی، دولتی، مشاوران، پیمانکاران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در حوزه معدن را خدمت ایشان گزارش دادیم زیرا نگران بودند که چرا ما در بخش معدن عقب هستیم. مهندس محمدرضا نعمتزاده با اشاره به اقدامات انجام شده در سالهای گذشته و در دولت تدبیر و امید، اظهار کرد: کل اکتشافات انجام شده تا ابتدای دولت تدبیر و امید حدود ۱۶۰هزار کیلومتر خطی بود، اما تا پایان سال گذشته و در دولت یازدهم ۴۵۰هزار کیلومتر خطی انجام شد. البته در این زمینه بخشی از کار برعهده سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) گذاشته شده است. وی ادامه داد: اکتشاف حدود ۲۰۰هزار کیلومتر مربع از پهنههای سرزمین بر عهده ایمیدرو قرار گرفت که برخی از اطلاعات آن به اختصار به دوستان اعلام شد. نعمتزاده افزود: همچنین ما بیش از ۱۰۰ پهنه در کشور تعریف کردیم و از علاقهمندان به سرمایهگذاری داخلی و خارجی برای این مطالعات اکتشافی دعوت به عمل آوردیم.خوشبختانه بیش از دو/سوم از این مذاکرات و اعلام آمادگیها منجر به انعقاد قرار داد و شروع فعالیت شد. اکنون به طور تقریبی در سراسر سرزمین ایران مشغول به کار هستیم.
تفاهم با انرژی اتمی برای اکتشافات مشترک
وی تصریح کرد: با برخی سازمانهای تخصصی مثل انرژی اتمی که بسیاری از پهنههای کشور را به بهانه استخراج اورانیوم قرق کرده بود و ما از بسیاری از این پهنهها محروم بودیم، مذاکراتی انجام دادهایم و قرار است این اکتشافات به طور مشترک انجام شود. مهندس نعمتزاده ادامه داد: سازمان ایمیدرو به اتفاق سازمان انرژی اتمی و بخشی دیگر به اتفاق سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور توانستند اکتشافات را ادامه دهند.البته این فعالیتها نمود بیرونی زیادی نداشته زیرا اکتشافات زمانبر بوده و بدون در اختیار داشتن اطلاعات کامل، سرمایهگذاری در معدن، بسیار پرریسک و پرهزینه خواهد بود. در نتیجه باید اطلاعات در اختیار باشد تا سرمایهگذار بداند در کجا و به چه میزان میتواند سرمایهگذاری کند. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، خوشبختانه معدن مهدیآباد پیشینه طولانی دارد، اما باطلهبرداری مخزن اصلی از ۳ ماه گذشته آغاز شده است.
پیشبینی ذخایر بیشتر
نعمتزاده اظهار کرد: پیشبینی میشود ذخایر واقعی این معدن بیش از میزانی باشد که تا به امروز شناسایی شده است، بنابراین همزمان با برداشت از معدن، اکتشافات تکمیلی نیز از سوی دوستان انجام خواهد شد تا بتوانیم از ذخایر بیشترین استفاده را ببریم. وی در ادامه سخنرانی خود اضافه کرد: پروژههای زیادی چه در معدن و چه در صنایع معدنی وجود داشت که متوقف یا نیمه تعطیل بودند، اما توانستیم با کمک گرفتن و دعوت از بخش خصوصی برای مشارکت یا حتی واگذاری تمام کار به آنها در راستای سیاستهای دولت، زمینه فعالیتشان را فراهم کنیم.
سرمایهگذاری با هدف صادراتمحور شدن
وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: اگر به دنبال صادراتمحور شدن هستیم چارهای جز سرمایهگذاری با هدف صادرات و بازارهای صادراتی در مقیاس بالا نخواهیم داشت. وی ادامه داد: برخی افراد میگویند بسیاری از ظرفیتهای ما خالی است، باید گفت صنایع صادراتی ایران با تمام ظرفیت مشغول به کار هستند البته موارد استثنا مانند سیمان در این میان وجود دارد. در حوزه سیمان به دلیل شرایط منطقه و ناامنیهای موجود، ساختوساز و در نهایت صادرات سیمان کاهش پیدا کرده است. در حوزه کاشی و سرامیک نیز به دلیل شرایط منطقه و رکود موجود در بخش مسکن شاهد فعالیتی کمتر از ظرفیت واحدها هستیم. امیدواریم با خروج بخش مسکن از رکود، در این زمینه کارها پیش رود اما در کنار آن برای حوزه کاشی و سرامیک، صادرات و یافتن بازارهای جدید صادراتی توصیه میشود. نعمتزاده گفت: سال گذشته حدود ۸/۴میلیون تن فولاد صادر شد و برنامهریزی صادراتی امسال ۶ تا ۷ میلیون تن است. حال میتوان شمش فولاد را تبدیل به ورق کرد و با «روی» تولید شده در این مجموعه، آنها را گالوانیزه کرد و در نهایت ورق گالوانیزه تولید کرد. حتی میتوان ورق گالوانیزه را به اتومبیل یا لوازم خانگی تبدیل و آنها را صادر کرد. در واقع باید به عمق صنعت و ایجاد ارزش افزوده برویم زیرا در این زمان با اشتغال یک نفر در معدن ۲۰نفر دیگر در جاهای مختلف مشغول به کار خواهند شد. وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه معدن، خمیرمایه توسعه صنعتی کشور است گفت: باید قدر معدن را بدانیم و هر آنچه در اختیار داریم را با دقت کامل و با رعایت مسائل محیطزیست، ایمنی و مسائل فنی به بهرهبرداری برسانیم. به اعتقاد من حتی نباید ۱تن سنگ «روی» در زمین باقی بماند. در واقع باید برداشت به نحوی باشد که بتوانیم از تمام ذخیره آنومالی و فلزی معادن کشور همچون معدن سرب و روی مهدیآباد استفاده کنیم. گفتنی است در ادامه سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت به استان یزد، واحد تولیدی صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه با حضور وی و مقامات استانی افتتاح شد. در این واحد تولیدی، میلگرد آجدار به صورت کلاف یا شاخه از جنس فولاد ساده کربنی با ظرفیت افزونبر ۳۰۰ هزار تن و میلگرد ساده از جنس فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی به صورت کلاف به ظرفیت ۱۵۰ هزار تن تولید میشود و سالانه در مجموع ظرفیت تولید ۴۵۰ هزار تن محصول با قابلیت کاربری در سازهها را دارد.
بخش خصوصی با اهلیت در مهدیآباد مشغول به کار است
رئیس هیات عامل ایمیدرو در آیین آغاز عملیات اجرای معدن و احداث کارخانههای سرب و روی مهدیآباد اظهار کرد: امروز وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) افتخار دارد عملیات اجرایی پروژهای که از سالها قبل مانده را به همت بخش خصوصی و با تدبیر و مدیریت آغاز کند. مهدی کرباسیان تصریح کرد: این معدن حدود دهه ۳۰ به معنای عام کشف شد و ذخایر آن در دهه ۵۰ با نزدیک به ۶۰هزار متر حفاری مشخص شد. از این دوره به بعد، تلاشهای خوبی برای راهاندازی این معدن انجام شد، حتی شرکتهای خارجی معتبری در معدن سرب و روی مهدیآباد حضور یافتند اما به دلایل مختلفی عملیاتی نشد. وی ادامه داد: در ابتدای دولت تدبیر و امید نیز تلاش شد تا سهامداران قبلی فعال شوند اما این موضوع نیز عملیاتی نشد. در نتیجه با برگزاری مزایده بینالمللی، کنسرسیوم معتبری که عملیات اجرایی در این معدن را شروع کرده، برنده شد. رئیس هیات عامل افزود: قرار است در مدت ۴سال، کار معدن و کارخانه عملیاتی شود و بیش از هزار نفر از مردم و جوانان شریف این منطقه به طور مستقیم وارد کار شوند. کرباسیان با اشاره به اینکه معدن سرب و روی مهدیآباد دومین معدن بزرگ روی دنیاست، گفت: تعداد معادن بزرگ در دنیا به ویژه معادن روباز رو به کاهش است. امروزه در جهان، فعالیت برای برداشت ذخایر معدنی به سمت دریاها و معادن عمیق با چند هزار متر عمق رفته است.
به گفته کرباسیان، ایران به برکت لطف خدا یکی از کشورهای معدنی دنیاست که هنوز جای کار برای اکتشاف دارد. در این میان میتوان به معدن مهدیآباد با ذخیرهای به میزان ۲۱ میلیون تن محتوی فلز روی اشاره کرد. رئیس هیات عامل ایمیدرو با بیان اینکه ذخیره موجود در معدن مهدیآباد از نیازهای ضروری کشور است در ادامه گفت: اکنون حدود ۴۲۰هزار تن ظرفیت تولید شمش روی در کشور وجود دارد که میزان زیادی از نیاز آنها به مواد اولیه از معدن سرب و روی انگوران تامین میشود. این در حالی است که ذخایر معدن انگوران که یکی از معادن ارزشمند دنیاست رو به اتمام است و پیشبینی میشود در ۱۰ سال آینده ذخایر آن تمام شود. راهاندازی معدن سرب و روی مهدیآباد باعث میشود نگرانی تولیدکنندگان روی با ۴۲۰هزار تن ظرفیت شمش روی در کشور برای تامین مواد اولیه برطرف شود. به گفته وی، یکی از نکات مهم این است که بخش خصوصی دارای اهلیت در پروژههای معدنی بهکار گرفته شود چراکه یکی از موارد ضروری در اجرای اصل ۴۴، داشتن اهلیت و انجام سرمایهگذاری واقعی است. خوشبختانه در معدن سرب و روی مهدیآباد، این موضوع اتفاق افتاد. همچنین باید استفاده از فناوریهای نوین مورد توجه قرار گیرد تا خدشهای به محیطزیست وارد نشود. کرباسیان تصریح کرد: بدون شک راهاندازی معدن سرب و روی مهدیآباد و تولید شمش روی، در بخش صادرات کشور موثر خواهد بود زیرا فلز روی در همه جای دنیا وجود ندارد. وی با اشاره به اهمیت اکتشاف افزود: یکی از اقدامات خوب انجام شده در ایمیدرو، انجام اکتشافات معدنی روی ۲۵۰هزار کیلومترمربع در کشور است زیرا اکتشاف، شروع اشتغال، تولید و توسعه است. ما نوید داشتن معادن ارزشمند دیگری در استان یزد را به شما میدهیم. به گفته کرباسیان در سال گذشته سازمان ایمیدرو ۴۰۰میلیون تن سنگآهن، ۴۰۰میلیون تن زغالسنگ و حدود ۴۰تن طلا به ذخایر کشور اضافه کرده و میتوان گفت این اقدامات در جهت اقتصاد مقاومتی بوده است. وی افزود: سالیان بسیاری پیش از انقلاب اسلامی، سازمان انرژی اتمی در استان یزد اقدامات اکتشافی انجام داده بود. یکی دیگر از افتخارات ایمیدرو این است که با سازمان انرژی اتمی تفاهمنامه منعقد کرده و توانسته از اطلاعات و پیشینه آنها در حدود ۷۰ تا ۸۰ سال گذشته استفاده کند. در این زمینه نیز به ذخایر ارزشمندی دست یافتیم. به طور نمونه در حوزه عناصر نادر خاکی، میزان ذخایر تا قبل از دولت یازدهم ۳۰۰هزار تن پیشبینی میشد. ما این ذخایر را در ۴ سال گذشته به ۱میلیون و ۲۰۰هزار تن رساندیم که بخش عمدهای از آن در استان یزد است. کرباسیان اظهار کرد: معدن سرب و روی مهدیآباد، شروع یک کار توسعهای است و با ایجاد واحد فرآوری و کارخانه کنسانتره، توسعه و اشتغال به همراه دارد. وی گفت: یکی از کشورهای پیشرفته دنیا در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۷۸میلیارد دلار برداشت معدنی و استخراج داشته که در این عدد حوزه فرآوری به ۶۴۰میلیارد دلار و در مرحله پایین دست به ۲هزار و ۴۰۰میلیارد دلار رسید. رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: ایمیدرو در شروع کار خود در دولت یازدهم با ۲۴ هزار میلیارد تومان پروژه نیمه تمام و شروع نشده روبهرو بود ضمن آنکه اموال سازمان نیز بذل و بخشش شده بود اما با تمام مشکلاتی که وجود داشت، ۷۳ پروژه تعریف شد که برخی از آنها بهرهبرداری شده و آغاز عملیات اجرایی در معدن مهدیآباد از مهمترین آنهاست. در واقع یک زمینه بسیار خوب برای توسعه و جهش کار به دولت دوازدهم تحویل داده میشود.
بهرهبرداری از نخستین فاز در سال ۹۸
مدیر مجتمع معدنی مهدیآباد نیز در حاشیه آیین آغاز عملیات اجرایی معدن و احداث کارخانههای سرب و روی مهدیآباد، اظهار کرد: سرمایهگذار برنده در مزایده، بعد از ابلاغ قرارداد، از فروردین امسال نسبت به تجهیز کارگاه معدن اقدام کرد که در آن ماشینآلات مورد نیاز به منظور معدنکاری سالانه ۳۰ میلیون تن را در معدن مستقر کرد و فعالیتهای آمادهسازی معدن را برای مهیا شدن در زمینه آغاز عملیات اجرایی معدن و احداث کارخانههای فرآوری، انجام داد. مهدی صفری افزود: نخستین سال در این قرارداد با نام دوره پیشبرد به منظور انجام مطالعات مهندسی کارخانهها و اخذ مجوز برای انتقال زیرساختها در نظر گرفته شده و همزمان عملیات پیش باطلهبرداری انجام میشود. همچنین قرار است در مدت ۳ سال، کارخانههای فرآوری نیز احداث شوند. به گفته وی، براساس قرارداد، سرمایهگذار باید طی ۴ سال نسبت به احداث کارخانهها اقدام کند. با توجه به برنامههای ارائه شده از سوی سرمایهگذار، در صورت تحقق و مهیا شدن زیرساختها، نخستین فاز کارخانهها در ابتدای سال ۹۸ به بهرهبرداری خواهد رسید و پس از ۲ سال شاهد تولید ۲۰۰ هزار تن کنسانتره روی در این مجتمع خواهیم بود. مدیر مجتمع معدنی مهدیآباد اظهار کرد: ظرفیت تولید کارخانهها با راهاندازی کامل فازهای این طرح، سالانه ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روی با عیار حداقل ۳۵درصد به عنوان محصول اصلی خواهد بود. تولید کنسانتره سرب- نقره به عنوان محصول جانبی بوده و مدت قرارداد ۲۴ ساله و قابل تمدید است.
باطلهبرداری ۱میلیون و ۲۰۰هزارتنی از معدن
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز در آیین آغاز عملیات اجرای معدن و احداث کارخانههای سرب و «روی» مهدیآباد گفت: ایران با در اختیار داشتن ۳درصد از تولید «روی» به یکی از ۱۰ کشور برتر از نظر ذخایر «روی» دنیا در یک دهه آینده تبدیل خواهد شد. بهرام شکوری اظهار کرد: تا آذر سال۹۷، ۲۰۰هزار تن کنسانتره «روی» تولید میشود. ماشینآلات نیز در ماه نخست پس از ابلاغ قرارداد، در معدن مستقر شدند. درحالحاضر ۱۸۰نفر برای فعالیت در پروژه جذب شدهاند که تا پایان سال، این رقم ۲ برابر خواهد شد. وی افزود: معدن سرب و روی مهدیآباد ۱۵۴میلیون تن ماده معدنی با عیار متوسط ۶درصد روی، ۲درصد سرب و۳/۳۵درصد گرم برتن نقره در اختیار دارد. به گفته شکوری، اواخر سال گذشته قرارداد سرمایهگذاری در این معدن امضا و در ۲۶ فروردین امسال ابلاغ شد. تا به امروز نیز حدود ۱میلیون و ۲۰۰هزار تن باطلهبرداری انجام شده است. وی ادامه داد: در ۳ماه گذشته کنسرسیوم برنده مزایده معدن مهدیآباد اقداماتی انجام داده است. بیش از ۱۰هزار صفحه امکانسنجی پروژه و… جمعآوری شده و مدیریت پروژه در این طرح بزرگ مستقر شده است. شکوری همچنین با اشاره به وضعیت جهانی روی، گفت: در سالهای اخیر تقاضای «روی» در جهان افزایش یافت و میزان عرضه این محصول رو به کاهش رفت. از سویی دیگر ذخایر روی دنیا نیز در حال کاهش بوده و در ۱۰سال اخیر ذخیره جدیدی به ذخایر دنیا اضافه نشده است. در نتیجه تا سال ۲۰۲۵ شاهد «گپ» میان عرضه و تقاضا «روی» خواهیم بود. به همین دلیل چشمانداز روشی برای این محصول وجود دارد و میتوان سرمایهگذاری خوبی در این حوزه انجام داد.
شناسایی ۵ میلیون تن ذخایر معدنی در استان یزد
استاندار یزد نیز در آیین آغاز عملیات استخراج معدن سرب و روی مهدیآباد یزد اعلام کرد: ذخایر قطعی معدنی این استان ۲/۱ میلیارد تن است که تاکنون ۵میلیون تن آن شناسایی شده است.
سید محمد میرمحمدی با بیان این مطلب افزود: یزد دومین استان معدنخیز کشور به شمار میرود و در دولت تدبیر و امید برای رسیدگی به وضعیت معادن و حل مسائل آن فعالیتهای جدی انجام شده است. وی ادامه داد: با پیگیریهای جدی مسئولان در سالهای اخیر شاهد آغاز عملیات اجرایی معدن و ساخت کارخانههای سرب و روی مهدیآباد بهادران به عنوان دومین ذخیره معدنی سرب و روی جهان هستیم. به گفته استاندار یزد، راهاندازی معادن بزرگی همچون سرب و روی مهدیآباد در استان یزد، نقش مهمی در توسعه و ایجاد زمینه اشتغال مولد و مفید به طور مستقیم و غیرمستقیم دارد. میرمحمدی به ظرفیتهای استان یزد در ابعاد مختلف بهویژه جهانی شدن آن و همچنین وجود فرودگاه و مسیرهای مناسب دسترسی و موقعیت آن در کشور اشاره کرد و همه را فرصتی برای سرمایهگذاری دانست.